QUO VADIS

Παρασκευή, 10 Φεβρουαρίου 2012

Και τώρα QUO VADIS Έλληνα;

Η διαφορά ώρας μεταξύ Ελλάδα και ΗΠΑ έχει και τα πλεονεκτήματά της. Για παράδειγμα χθες βράδυ Πέμπτη 9 Φεβρουαρίου πήγα στο κρεβάτι χαρούμενος γιατί οι τελευταίες ειδήσεις ήταν ότι οι έλληνες πολιτικοί συμφώνησαν σε ό,τι απαιτείται για να πάρει η Ελλάδα την επόμενη δόση του δανείου και να αποφύγει την χρεοκοπία. Οκτώ ώρες αργότερα, κατά τις επτά το πρωί, το ράδιο μεταδίδει από τη Αθήνα ότι χιλιάδες διαδηλωτές κατέκλισαν τις πλατείες στην Αθήνα και Θεσσαλονίκη.  Οι ηλεκτρονικές εφημερίδες και τα σύντομα βίντεο προβάλλουν ζωντανές ανταλλαγές μολότοφ και δακρυγόνων. Οι ενθαρρυντικές και θετικές δηλώσεις των κυβερνητικών αντιπροσώπων αμαυρώθηκαν από τις ανακοινώσεις ότι ένας σημαντικός αριθμός υπουργών παρατήθηκε και δήλωσε ότι δεν θα ψηφήσει το νομοσχέδιο την Κυριακή.

Στο τεύχος 2 με 12 Φεβρουαρίου 2012 το περιοδικό Bloomberg Businessweek χρησιμοποιεί μια αναλογία από το έργο του γερμανού συγγραφέα Thomas Mann, The Magic Mountain (Το Μαγικό Βουνό). Στο μυθιστόρημα ο νεαρός Hans Gastorp πάει για ξεκούραση σε ένα σανατόριο στις Άλπεις για τρεις εβδομάδες και κατέληξε να μείνει επτά χρόνια. Το ίδιο συμβαίνει και με τη Ευρωπαϊκή Ένωση λέει το περιοδικό: συρόμενη από την μια συνάντηση κορυφής στην άλλη επιμηκύνοντας κατ’ αυτόν τρόπο την ασθένεια μέχρι που έγινε πλέον χρόνια. Ένας από τους γιατρούς του σανατόριου επαίνεσα τον Hans Gastorp λέγοντας «Έχετε ένα καταπληκτικό ταλέντο να είστε ασθενής.» Το ίδιο θα μπορούσε να πει κανείς και για την ΕΕ και την Ελλάδα. Η ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα το 1981 και η επακολουθήσασα σημαντική χρηματική εισροή οικονομικής βοήθειας προσέφερε μια σοβαρή χρηματοοικονομική ξεκούραση της χώρας. Η εισαγωγή στο ΕΥΡΩ το 2001 ήταν το αποκορύφωμα της «ξεκούρασης» της Ελλάδας: τέρμα στον συναλλαγματικό κίνδυνο, τέρμα στην χρονίως άρρωστη δραχμή.  Η Ελλάδα έχει ένα νόμισμα που το δέχονται όλοι οι «ξένοι» χωρίς καμία ερώτηση!

 Όπως ο ήρωας του Mann καλόμαθε στο ευχάριστο και αναπαυτικό περιβάλλον των Άλπεων έτσι και η Ελλάδα απέκτησε τη συνήθεια του εύκολου χρήματος και χωρίς να το καταλάβει έπεσε στο σύνδρομα του «σιγοβρασμένου βάτραχου.» Όλος ο κόσμος βοηθούσε την Ελλάδα με ρευστό και όταν χρειαζόταν λίγο παραπάνω για να «μπαλώσει προσωρινά καμιά μικρή τρύπα στον προϋπολογισμό» οι διεθνείς χρηματοπιστωτικοί οίκοι έτρεχαν με έτοιμα συμβόλαια. Όταν πριν δυο χρόνια κατάλαβε η Ελλάδα ότι η κατσαρόλα «υπερχείλιζε» και το δημόσιο χρέος έφτανε να ξεπερνά το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ) και οι δανειστές άρχισαν να ανησυχούν και να ανεβάζουν τα επιτόκια τότε ανακάλυψε ότι η μακροχρόνια ξεκούραση επέφερε ατροφία. Έκτοτε κάθε προσπάθεια να βγει από τη κατσαρόλα είχε σαν αποτέλεσμα την περαιτέρω εξάντληση. Η υπερδανεισμένη Ελλάδα έψαχνε για όλο και ακριβότερο χρήμα για να πληρώσει τους τόκους.         

Όλα αυτά είναι φυσικά γνωστά. Αν και πολλοί από μας το βρίσκουμε ευκολότερο να ρίχνουμε τη ευθύνη σε «αυτούς που πράγματι φταίνε» τους λεγόμενους Γκόλντεν Μπόυς η πικρή αλήθεια είναι ότι ΕΜΕΙΣ φταίμε. Και ποιοι παρακαλώ είναι ΕΜΕΙΣ; Από τη μια μεριά είναι οι πολιτικοί οι οποίοι για να εκλεγούν έταζαν λαγούς με πετραχήλια και μετά για να μην χάσουν τις πλουσιοπάροχες θέσεις τους όλως παραδόξως εύρισκαν τους λαγούς στους μπαξέδες της διεθνούς χρηματαγοράς. Από την άλλη μεριά όμως είναι οι πολίτες οι οποίοι μεταβίβασαν πολλές από τις ευθύνες τους στο κράτος. Έτσι τώρα μπορεί να δει κανείς τον φαύλο κύκλο: οι πολίτες ζητούν όλο και περισσότερα και οι πολιτικοί δίνουν όλο και περισσότερα. Οι θαμώνες φωνάζουν φέρε μας ένα ακόμα μπουκάλι ταβερνιάρη και ο ταβερνιάρης το φέρνει. Αυτός ο χαβάς συνεχίζεται μέχρι που να φανεί από τη γωνία η σύζυγος και να βάλει τις φωνές! Έ λοιπόν πριν ένα χρόνο η σύζυγος από το βορρά έβαλε τις φωνές αρχικά και μετά έκοψε και το χαρτζιλίκι!       

Και που πάμε από δω τώρα;

Δεν είναι κακό να κάνει κανείς λάθη στη ζωή. Χωρίς λάθη δεν μαθαίνει κανείς. Κακό είναι να κάνει κανείς τα ίδια λάθη συνεχώς χωρίς να μαθαίνει. Με άλλα λόγια κακό είναι να κάνει κανείς τα ίδια πράγματα και να περιμένει διαφορετικά αποτελέσματα. Η ευχή μου για τον ελληνικό λαό είναι να βγει από αυτό το χωνευτήρι που καλώς ή κακώς έχει μπει με μια νέα μια εντελώς διαφορετική κοσμοαντίληψη και νοοτροπία. Ο βετεράνος της μελέτης του θέματος «ηγεσία» Warren Bennis, σε ένα από τα βιβλία του, Geeks and Geezers, κάνει χρήση της αναλογίας του χωνευτηριού (Crucible) ως προσδιοριστικός παράγοντας στη δημιουργία του ηγέτη. «Διαπιστώσαμε στη μελέτη μας ότι κάθε ηγέτης, νέος ή παλαιός, είχε υποβληθεί σε μια τουλάχιστον έντονη, μετασχηματιστική εμπειρία. Αυτή η μετασχηματιστική εμπειρία ήταν η καρδιά το να γίνει ηγέτης,» λένε οι συγγραφείς. Το αμερικανικό λεξικό ορίζει τη χοάνη ως «τόπο, χρόνο ή κατάσταση που χαρακτηρίζεται από τη συμβολή των ισχυρών διανοητικών, κοινωνικών, οικονομικών ή πολιτικών δυνάμεων. Μια αυστηρή δοκιμή της υπομονής ή της πεποίθησης ένα σκεύους στο οποίο λειώνουν υλικό σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες.» Η χοάνη ήταν το καζάνι στο οποίο οι μεσαιωνικοί αλχημιστές προσπαθούσαν να μετατρέψουν μερικά βασικά μέταλλα σε χρυσό. Το γεγονός ότι οι αλχημιστές αποτύγχαναν αναπόφευκτα στις τολμηρές προσπάθειές τους δεν εκμηδενίζει τη δύναμη της χοάνης ως μεταφορά για τις περιστάσεις που προκαλούν ένα άτομο  να μετασχηματίζεται εντελώς.

Οι άνθρωποι που βγαίνουν από το χωνευτήρι με μια νέα αντίληψη για τη σημασία της ζωής έχουν μια τεράστια πιθανότητα να γίνουν ηγέτες. Η ελπίδα μας και η ευχή μας λοιπόν είναι ότι οι έλληνες πολιτικοί που «βράζουν» στο υψηλής θερμοκρασίας χωνευτήρι που η τρόικα σκάρωσε και που ανεβάζει τη θερμοκρασία καθημερινά θα βγουν με μια κοσμοαντίληψη διαφορετική τη οποία θα  μεταλαμπαδεύσουν επιτυχώς στον ελληνικό λαό. Το μήνυμα που θα πρέπει να έχουν πάρει όλοι οι έλληνες, οι πολιτικοί και ο λαός, είναι αυτό που η μακαρίτισσα η μάνα μου πάντα έλεγε «Η αρνίθα πίν νερό αλλά βλεπ κι τουν ουρανό.» Καλό είναι να αναρωτηθούμε από πού έρχονταν όλα αυτά τα καλούδια που είχαμε μέχρι χθες;