ANTAGONISTIKOTITA

Πέμπτη, 1 Δεκεμβρίου 2011

Εκλογές τον Φεβρουάριο; Ε Όχι και τόσο γρήγορα!

Αστέριος Γ. Κεφαλάς, Ph. D

Καθηγητής Μάνατζμεντ, Ομότιμος

Ένας ορισμός της λέξης «μαθαίνω» είναι «To Err and Err again but Less and Less ή  να λανθάνω επανειλημμένα αλλά κάθε φορά λιγότερο…» Είναι πράγματι λυπηρό ότι οι έλληνες δεν φαίνεται να έχουν ιδέα αυτής της απλής συμβουλής: αν δεν κάνεις λάθη δεν μαθαίνεις. Πλην όμως τα λάθη θα πρέπει να γίνονται λιγότερα με τη πάροδο του χρόνου και να διδάξουν ότι κάτι θετικό θα πρέπει να βγει από αυτή τη διαδικασία. Με άλλα λόγια τα λάθη θα πρέπει να μας οδηγούν στο να μην κάνουμε τα ίδια και τα ίδια και να περιμένουμε διαφορετικά αποτελέσματα. Τα λάθη θα πρέπει  να μας διδάξουν είτε πως να αποφύγουμε τη επανάληψη είτε  να σκεφτούμε και να κάνουμε κάτι άλλο εντελώς διαφορετικό. Φυσικά ευχής έργου είναι να κάνουμε το δεύτερο, δηλ., να σκεφτούμε και να κάνουμε κάτι διαφορετικό από αυτό που είχε τα ανεπιθύμητα αποτελέσματα. 

Η Ελλάδα τα τελευταία δέκα-δεκαπέντε χρόνια ξόδεψε πολλά δανεικά χρήματα για εκλογές οι οποίες κατέληξαν στα ίδια και τα ίδια. Το ένα κόμμα διαδέχτηκε το άλλο και η μια διαδήλωση και απεργία την άλλη. Φαίνεται ότι ο κόσμος που γύρισε στο χωριό του που πήγε να ψηφήσει μετά από λίγες εβδομάδες διαπίστωσε με λύπη ότι «άλλαξε ο Μανωλιός και έβαλε τα ρούχα του αλλιώς.» Οι πολιτικοί στη Αθήνα συνέχισαν εκεί που σταμάτησαν «ροκανίζοντας τα ροκανίδια» μόνο που άλλαξαν άκρες του πριονιού. Αυτοί που κρατούσαν την άκρη  της αντιπολίτευσης τώρα κρατούν τη άκρη της συμπολίτευσης… και φυσικά η ιστορία συνεχίζεται.      

Η σημερινή αντιπολίτευση εκφράζει μια αδικαιολόγητη εμμονή για εκλογές το Φεβρουάριο. Ο κύριος Σαμαράς είναι σίγουρος ότι θα κερδίσει. Έτσι τουλάχιστον δείχνουν οι περιβόητες γκάλοπ. Το ερώτημα γεννάται «Τι είναι αυτό που θα κερδίσει ο κύριος Σαμαράς και το κόμμα του;» Λέει μια σοφή ελληνική παροιμία «Κάποιον τον χάριζαν ένα άλογο και αυτός το κοίταζε στα δόντια.»  Κάτι ξέρει αυτός ο «κάποιος.» Φυσικά θέλει να έχει ένα άλογο που θα είναι παραγωγικό. Ένα άλογο που θα του κάνει δουλειά. Ένα τέτοιο παραγωγικό άλογο θα πρέπει να είναι σε θέση να τρώει για να έχει τη δύναμη να κάνει δουλειά. Αυτό που δεν χρειάζεται αυτός ο «κάποιος» είναι ένα άλογο χωρίς δόντια. Την χώρα που θα αναλάβεις τον Μάρτιο κύριε Σαμαρά είναι ένα άλογο σε αθλία κατάσταση. Έχει μεν μερικά δόντια αλλά χρειάζονται μια καλή θεραπεία τουλάχιστον δέκα μηνών για να «πάρει πάνω του». Έτσι που είναι ένας «φαφούτης» αργά ή γρήγορα και στη περίπτωση της Ελλάδας γρήγορα θα «τινάξει τα πέταλα» που λέμε στη μαλλιαρή.

Το μήνυμα λοιπόν κύριε Σαμαρά είναι: για τους επόμενους δέκα-δώδεκα μήνες συνεργαστείτε με τους ντόπιους και κοινοτικούς «γιατρούς» που έστειλε η καταιγίδα των τελευταίων χρόνων, εξυγιάνετε το άλογο, θρέψτε το, προπονήστε το για να είναι έτοιμο για μια κούρσα στη οποία μην ξεγελιέστε ότι θα είναι το φαβορί αλλά θα κάνει μια καλή «εμφάνιση» που θα κερδίσει την εμπιστοσύνη, την αξιοπρέπεια και, ναι γιατί όχι, τον θαυμασμό των συμπολιτών και των κοινοτικών συνεργατών μας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο οποιοσδήποτε κερδίσει τις επόμενες εκλογές, και εγώ προσωπικά εύχομαι να είστε εσείς, θα αναλάβει μια χώρα της οποίας οι πολίτες είναι έτοιμοι να κάνουν μια εντελώς καινούργια αρχή.

 Τι Πρέπει να γίνει

Ο κοινός παρανομαστής σε όλες τις συμβουλές των βορίων Ευρωπαίων προς τους Νότιους είναι η χαμηλή ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.  Ανταγωνιστικότητα είναι μια από αυτές τις λέξεις που νομίζουμε ότι λόγω της συχνής χρήσης όλοι μας ξέρουμε τι σημαίνει και καταλαβαίνουμε πώς την μετρούμε και πώς την βελτιώνουμε όταν οι μετρήσεις δεν είναι αυτό επιθυμούμε. Με λίγα λόγια η ανταγωνιστικότητα είναι η ικανότητα μιας χώρας να κερδίζει μερίδιο αγοράς τόσο στο δικό της χώρο αλλά και πολύ σημαντικότερο στο διεθνή χώρο. Μια χώρα είναι ανταγωνιστική όταν καταφέρνει να διατηρήσει την θέση των προϊόντων της στη ντόπια αγορά ή/και να διεισδύσει στις αγορές σε άλλες χώρες. Επειδή η έννοια της ανταγωνιστικότητας είναι πολύπλοκη έχουν δημιουργηθεί διεθνείς οργανισμοί οι οποίοι την «μετρούν» και στη συνέχεια κατασκευάζουν έναν κατάλογο ξεκινώντας από την χώρα με την καλύτερη ανταγωνιστικότητα στη κορυφή και την χειρότερη στον πάτο.

Τα τελευταία 15-20 χρόνια η συνήθεις είδηση κυκλοφορεί στις ελληνικές εφημερίδες: «Έχασε πόντους ανταγωνιστικότητας η Eλλάδα...κατρακύλησε εννέα θέσεις στον πίνακα αξιολόγησης, τον οποίο καταρτίζει το Παγκόσμιο Oοικονομικό Φόρουμ.»  Η τελευταία αξιολόγηση για 2011-12 τοποθετεί την Ελλάδα στη 90^ην θέση από τις 142 χώρες και με μια βαθμολογία 3,9 σε μια κλίμακα με ανώτατο βαθμό το 7 και κατώτατο το 0. Το άμεσο έργο λοιπόν των πολιτικών της παρούσας μεταβατικής κυβέρνησης είναι να προετοιμάσει την χώρα έτσι ώστε η νέα κυβέρνηση που θα αναλάβει το 2013 να βάλει τον στόχο «να κερδίσει η Ελλάδα τουλάχιστον τρεις (3) θέσεις στον πίνακα του 2013-14.  Η νέα κυβέρνηση θα αναλάβει την υποχρέωση να επαναλάβει το ίδιο επίτευγμα έτσι ώστε στο τέλος της πρώτης τετραετούς της θητείας η Ελλάδα να έχει «πηδήξει» 12 θέσεις, δηλ., από την 90^ην στην 78^ην θέση.  

Η Στρατηγική          

Με στόχο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας κατά τρεις θέσεις ετησίως το επόμενο βήμα για τους πολιτικούς είναι η επιλογή της στρατηγικής, δηλ., του τρόπου με τον οποίον θα επιτευχθεί ο στόχος. Αξιωματικά αναφέρουμε εδώ ότι η ανταγωνιστικότητα είναι συνάρτηση δυο κύριων  παραγόντων:   (α) οι πολιτικές του κράτους και (β) οι πολιτικές των επιχειρηματιών.  Οι τρεις «συνεταίροι» της σημερινής κυβέρνησης πρέπει να επιλέξουν μια επταμελή επιτροπή εμπείρων σοφών από τον ακαδημαϊκό και επιχειρηματικό κόσμο η οποία θα δημιουργήσει μέχρι την 20^ην Μαρτίου 2012 ένα σύστημα τριών κυβερνητικών πολιτικών βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας και τριών επιχειρηματικών στρατηγικών. Μετά από μια λογική περίοδο μελέτης 40 περίπου ημερών η κυβέρνηση σε συνεργασία με τους φορείς του επιχειρηματικού κόσμου όπως ο ΣΕΒ, ΣΒΒΕ, κτλ, θα αναγγείλει ότι οι στρατηγικές αυτές θα πρέπει να εφαρμοστούν από τη πρώτη Μαΐου 2012.

Είμαι σίγουρος ότι πολλοί από τους ειδήμονες θα βρουν την παραπάνω προσέγγιση πολύ απλή για το πολύπλοκο θέμα της ανταγωνιστικότητας. Ίσως να έχουν δίκιο. Η δική μου γνώμη είναι ότι  οι περιβόητοι «αναπτυξιακοί νόμοι» που οι εκάστοτε κυβερνήσεις ξεφουρνίζουν τις τελευταίες δεκαετίες δεν φαίνεται να είχαν καμία αξιόλογη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της  χώρας μας. Γι’ αυτό το λόγο πιστεύω ότι μετά από όλους αυτούς τους πειραματισμούς με τα πολύπλοκα αναπτυξιακά σχέδια ίσως να ήλθε ο καιρός για κάτι απλό αλλά πραγματοποιήσιμο!        

           

NEO KARABI

Σάββατο, 19 Νοεμβρίου 2011

ΟΙ ΕΠΟΜΕΝΟΙ ΔΕΚΑ ΜΗΝΕΣ: ΜΙΑ ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ

Αν ποτέ υπήρξε μια επιτακτικότερη ανάγκη σωφροσύνης των ελλήνων είναι η περίοδος των επικείμενων μηνών. Αυτή στη στιγμή που γράφω αυτό το σημείωμα υπάρχει μια ασυνήθης ηρεμία και ίσως αισιοδοξία στην Ελλάδα. Τουλάχιστον έτσι φαίνονται τα πράγματα στα ΜΜΕ. Ο νέος πρωθυπουργός φαίνεται να χαίρει της εμπιστοσύνης τόσο στο εξωτερικό όσο και του κόμματός του αλλά και πολύ πιο σημαντικό και της αντιπολίτευσης. Η παρουσίαση του νέου προϋπολογισμού φαίνεται να είχε σχετικά καλό αντίκτυπο πάντα για τα ελληνικά δεδομένα. Οι αισιόδοξες δηλώσεις του υπουργού οικονομίας λίγο παρατραβηγμένες αλλά μπορεί ίσως να είναι κατάλληλες για  την κατάσταση που επικρατεί στη Ελλάδα τους τελευταίους 15 με 20 μήνες. Καλό είναι να αρχίσουν να βλέπουν οι έλληνες ένα φως στο τέλος του τούνελ που δεν είναι ένα τραίνο χωρίς φρένα που έρχεται κατά πάνω τους αλλά είναι ένα λαμπερό ξέφωτο.       

Για να βγει στο λαμπερό αυτό ξέφωτο  η χώρα θα πρέπει οι πολιτικοί που δημιούργησαν το τούνελ να τα «βρουν» μεταξύ τους και να συγκεντρώσουν τις δυνάμεις τους και τις ενέργειες τους σε έναν κοινό σκοπό: να διασφαλίσουν την παραμονή της χώρας στη Ευρωπαϊκή Ένωση και στο Ευρώ.  Οι ενέργειες ενός μεγάλου μέρους της αντιπολίτευσης που οδήγησαν στην υποστήριξη της νέας κυβέρνησης στο μεγάλο αγώνα εξασφάλισης της αναγκαίας συνέχισης της δανειοδότησης της χώρας και της βοήθειας των εταίρων μας είναι πράγματι ένα πολύ καλό σημάδι. Τελικά μετά από τόσα χρόνια αλλεπάλληλες συγκρούσεις μεταξύ των μεγάλων κομμάτων η συγκατάβαση της αντιπολίτευσης είναι μια ένδειξη ότι οι έλληνες πολίτικοί φαίνεται να δείχνουν την ωριμότητα και ψυχραιμία που ταιριάζει σε έναν λαό με τη παράδοση των ελλήνων.

Το να αναγνωρίσει κανείς τις ευκαιρίες είναι φυσικά καλό. Εκείνο που τις κάνει χρήσιμες όμως είναι η εκμετάλλευσής των. Με άλλα λόγια οι έλληνες πολίτες, και ιδιαίτερα οι πολιτικοί, θα πρέπει να καρπωθούν των ευκαιριών που παρουσιάζονται. Η βασικότερη προϋπόθεση για μια καλή και εποικοδομητική εκμετάλλευση της ευκαιρία που παρουσιάζεται είναι μια αλλαγή της νοοτροπίας του κάθε έλληνα. Μερικοί πολιτικοί έχουν κάνει ήδη ένα αρκετά θαρραλέο βήμα: έπαψαν να λένε ΟΧΙ στις προτάσεις των αντιπάλων των.  Το επόμενο βήμα είναι να μάθουν οι πολιτικοί ναι λεν ΟΧΙ στις παράλογες απαιτήσεις του λαού.

Μια Ανορθόδοξη Κοσμοαντίληψη

Είμαι σίγουρος ότι πολλοί θα με κατηγορήσουν για παράνοια. Ίσως να έχουν λίγο δίκιο αλλά συμφωνώ απόλυτα με τον πρώην διευθυντή της Intel, Andrew Grove που ισχυρίστηκε στο βιβλίο που έγραψε το 1996  Only the Paranoid Survive, μόνο οι παρανοϊκοί επιβιώνουν. Από καιρό τώρα με βασανίζει η έμμονη ιδέα ότι ο άνθρωπος τα τελευταία πενήντα χρόνια έχει πέσει σε μια παγίδα που θα μπορούσε να τη περιγράψει κανείς ως μια FAUSTIAN ΣΥΜΦΩΝΙΑ.  Σύμφωνα με την  παραδοσιακή Χριστιανική αντίληψη η συμφωνία είναι μεταξύ ενός προσώπου και  του Σατανά στον οποίον το άτομο προσφέρει την ψυχή του σε αντάλλαγμα των διαβολικών ευνοιών. Οι  εύνοιες αυτές ποικίλλουν αλλά τείνουν να περιλάβουν τη νεότητα, τη γνώση, τον πλούτο, ή τη δύναμη. Έτσι πιστεύω ότι ο άνθρωπος παρέδωσε τη ψυχή του στο κράτος ως αντάλλαγμα όλο και περισσότερων παροχών.

Ως γνωστό μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο το κράτος στις γνωστές και παραδοσιακές παροχές, όπως ελεύθερη παιδεία και ασφάλεια, πρόσθεσε μερικές περιορισμένες κοινωνικές παροχές όπως ιδιαίτερη μεταχείριση των θυμάτων πολέμου. Σιγά αλλά σταθερά ο άνθρωπος άρχισε να απαιτεί όλο και περισσότερες «εύνοιες» από το κράτος. Οι βουλευτές προσέλαβαν όλο και περισσότερους υπαλλήλους για να «εξυπηρετήσουν» τους ψηφοφόρους τους. Η βουλή ψήφιζε καθημερινά νέους νόμους που ευνοούσαν μια συγκεκριμένη κατηγορία πολιτών. Οι κατηγορίες αυξάνονταν με κάθε καινούργιο νόμο που ψηφίζονταν. Τα επιδόματα για τα λεγόμενα βαριά επαγγέλματα αυξάνοντα εκθετικά. Οι πρόωρες συντάξεις για καρδιοπαθείς τινάχτηκαν στα ουράνια. Οι πολύτεκνοι, οι εκ του εξωτερικού μετοικούντες, οι μετανάστες εκ του ανατολικού μπλοκ κυκλοφορούσαν Μερσεντές, Audi, VW, και BMW με κόκκινες πινακίδες, έπαιρναν προνομιακές άδειες για ταξί, λεωφορεία, φορτηγά και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί ο ανθρώπινος νους. Οι δημόσιοι υπάλληλοι που ισχυρίζονταν ότι δεν προλάβαιναν τη δουλειά στο οκτάωρο, έπαιρναν «υπερωρίες», συνήθως πλασματικές!   

Η εισαγωγή της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) το 1981 επιτάχυνε την ανθρώπινη συνήθεια ζήτησης ή ακόμη και απαίτησης βοήθειας από την μαμά Ελλάδα. Τα τεράστια κονδύλια που κατέφταναν στη Ελλάδα από τις Βρυξέλλες άνοιξαν τη όρεξη για κάθε είδους «επιχειρηματικότητας.» Φυσικά όλα αυτά  τα εκατομμύρια διαχεόταν μέσω του κράτους πράγμα που δεν διέφυγε τη προσοχή του πολίτη αλλά ούτε και του πολιτικού.  Μια καλή σχέση με τον πολιτικό εγγυόταν μια σίγουρη θετική έκβαση των απαιτήσεων του πολίτη. Έτσι κατ’ αυτόν τον τρόπο η σχέση μεταξύ του πολίτη και του κράτος έγινε μια σχέση εξάρτησης του πρώτου από το δεύτερο. Οι τεράστιες εισροές χρημάτων από την ΕΟΚ δημιούργησαν μια κοινωνία στην οποία το εκατομμύριο έγινε χιλιάρικο και το χιλιάρικο κατοστάρικο. Το κακό είναι ότι αυτή η νοοτροπία του να τρέχει ο πολίτης στο κράτος συνεχίστηκε και όταν ακόμη τα κονδύλια είχαν αρχίσει να «στερεύουν». Το κράτος μη δυνάμενο να πει το ΟΧΙ στους πολίτες, ίσως επειδή φοβόνταν οι πολιτικοί ότι θα έχαναν τη δουλειά τους, άρχισε να δανείζεται χρήματα από τη διεθνή χρηματαγορά. Και έτσι σιγά-σιγά αλλά σταθερά φτάσαμε εδώ που είμαστε: χρεωκοπημένοι!

Τι μέλει γενέσθαι!

Όλα ξεκινάν από το πολίτη. Ξέρω ότι ο πολίτης θέλει να δει τους πολιτικούς να αλλάξουν. Μα αυτό έχει δοκιμαστεί επανειλημμένα. Τα τελευταία δέκα χρόνια ο έλληνας έχει πάει στις κάλπες για να εκλέξει τους αντιπροσώπους του περίπου πέντε φορές. Οι δυο τελευταίες κυβερνήσεις είχαν μια θητεία λιγότερο από τρία χρόνια η καθεμιά. Το παράδοξο είναι ότι οι τελευταίες κραυγές πανηγυρισμού εκλογής της νέας κυβέρνησης που αντικατέστησαν τις  κραυγές οργής για την παλιά γίνονται τώρα φωνές των διαδηλωτών εναντίον της ΝΕΑΣ κυβέρνησης. Αρχίζει να αναρωτιέται κανείς κάτι δεν πάει καλά εδώ. Ή στραβή είναι η θάλασσα ή στραβά αρμενίζουμε. Η δική μου γνώμη, σαν κάποιος που έχει τη πολυτέλεια να βλέπει τα πράγματα από μακριά με μια εμπειρία των εβδομήντα και χρόνων, είναι ότι ο έλληνας πολίτης αρμενίζει στραβά. Ο έλληνας πολίτης θέλει πάντα όλο και πιο πολλά ενώ δεν είναι διατεθειμένος να δώσει πολλά. Ο έλληνας πολίτης θέλει και το σκύλο χορτάτο και το πιάτο γεμάτο. Ο έλληνας πολίτης δεν έχει μάθει τη σημασία της λέξεις ΑΡΚΕΤΑ. Ξέρει το μέγιστο και το ελάχιστο αλλά όχι το αρκετό. Ξέρει ότι αν πάρει τα πεζοδρόμια κερδίσει από το κράτος τη μέγιστη απολαβή με την ελάχιστη προσπάθεια. Το γεγονός ότι πρέπει να υπάρχει μια εξίσωση των δυο, δηλαδή, η παραγωγικότητα, τον διαφεύγει ή δεν θέλει να την δεχτεί. Φυσικά αυτό δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό πρόβλημα. Συμβαίνει σε όλον σχεδόν σ’ όλο το κόσμο αλλά στη Ελλάδα είναι κάτι παραπάνω.   

Ο Thomas J. Sargent, Nobel prize-winning Economist 2010 έδωσε την παρακάτω απάντηση σε μια συνέντευξη στο περιοδικό  Bloomberg Businessweek, Νοέμβριος 20 14-Νοεμβρίου, 2011,

«Το ενδιαφέρον μου είναι πώς οι κυβερνητικές πολιτικές βελτιώνουν τις εκβάσεις για τον πληθωρισμό και την απασχόληση, και τις ανταλλαγές μεταξύ της αποδοτικότητας και της ισότητας. Πολλά από αυτά που συμβαίνουν σήμερα σχετίζονται με την πολιτική, αν και η πολιτική σχετίζεται με το πώς πρέπει να αντιμετωπιστούν τα οικονομικά. Υπάρχει μια θεμελιώδης αλήθεια που ο καθένας μας πρέπει να καταλάβει: Ό,τι η κυβέρνηση ξοδεύει το κοινό θα πληρώσει αργά ή γρήγορα, είτε με φόρους είτε με πληθωρισμό είτε με χρεοκοπία λόγω αβάσταχτου δημοσίου χρέους.»  

Μήνυμα πρώτο λοιπόν αγαπητέ συμπατριώτη είναι μείωσε τις απαιτήσεις σου και ταυτόχρονα αύξησε τις προσπάθειές σου. Αν θέλεις να έχεις τις αμοιβές των βόριων θα πρέπει να έχεις και τη παραγωγικότητα των. Δεν μπορεί να έχεις 60% την απόδοση του βόριου και να ζητάς 100% της αποδοχής του. Υπάρχει μια βασική αρχή στα οικονομικά που λέει ότι αποδοχές που είναι δυσανάλογες προς την απόδοση οδηγούν στο πληθωρισμό, δηλ., μείωση της αγοραστικής αξίας του μισθού του εργαζόμενου. 

Μήνυμα δεύτερο θα πρέπει να δώσεις για να πάρεις. Με άλλα λόγια αν θέλεις να έχεις ορισμένες παροχές θα πρέπει να συνεισφέρεις σε αυτόν που σου προσφέρει τις παροχές. Με απλά λόγια δεν μπορείς να απαιτείς τζάμπα ποιοτική παιδεία ή ιατρική περίθαλψη από το κράτος όταν δεν πληρώνεις τους φόρους σου και τις συνδρομές σου που είναι η μοναδική πηγή εσόδων του κράτους. Ενάρετοι πολίτες εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους. 

Μήνυμα τρίτο ενάρετοι πολίτες αργά ή γρήγορα θα δημιουργήσουν και ενάρετους πολιτικούς. Δεν είναι δυνατόν να αναμένουμε έναν μη ενάρετο πολίτη να γίνει αυτόματα ενάρετος επειδή τώρα έχει γίνει ένας δημόσιος λειτουργός. Απεναντίας ο μη ενάρετος πολίτης τώρα που έχει το αξίωμα θα το χρησιμοποιήσει για να ικανοποιήσει ό,τι κακές συνήθειες είχε αλλά δεν ήταν σε θέση να τις ικανοποιήσει καθόσον ήταν απλός πολίτης.       

Μήνυμα τέταρτο βαλε τέλος στις απεργίες και διαδηλώσεις. Αρκετά υπέφερε ο κοσμάκης τα τελευταία είκοσι με τριάντα χρόνια. Αρκετά ανέχτηκε ο απλός, δηλ., μη συνδικαλισμένος, πολίτης τις διακοπές ρεύματος, συγκοινωνιών, δημοσιών και ιδιωτικών υπηρεσιών. Όχι δεν έχεις το δικαίωμα αγαπητέ συμπατριώτη να εγκλωβίσεις τον υπερήλικο πολίτη μέσα στον ανελκυστήρα επειδή η κοινωνία σου έδωσε το προτέρημα να είσαι κοντά στον ηλεκτρικό διακόπτη. Επίσης είναι απάνθρωπο να μπλοκάρεις το ασθενοφόρο με το ταξί σου ή το φορτηγό σου επειδή το κράτος πρέπει να συμμορφωθεί με τις διατάξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη  απελευθέρωση των «κλειστών επαγγελμάτων» και κατά συνέπεια η αγορά των αδειών έχει αλλάξει ριζικά. Η επιλογή σου για επένδυση σε ταξί, φορτηγό ή λεωφορείο δεν είναι διαφορετική από μια επένδυση στο χρηματιστήριο όταν ο δείκτης του  ΧΑ ήταν 5,000 στα τέλη της δεκαετίας του 1990 που σήμερα είναι γύρω στα 700.     

Εν κατακλείδι αγαπητέ συμπατριώτη θα πρέπει να καταλάβεις ότι όλα τα πάρτι έχουν αργά ή γρήγορα ένα τέλος. Όλοι μας συμμετείχαμε σε ένα λαμπερό και μακροχρόνιο πάρτι τριών δεκαετιών από το 1981 μέχρι το 2011. Όλοι μας τραγουδούσαμε και χορεύαμε στους ήχους της Γλυκερίας «Τι τα θέλεις τα λεφτά… να τα κάψεις τι τα θες… τα λεφτά είν δανικά χέρι αλλάζουν τακτικά να τα κάψεις τι τα θες μήπως τάχες κι από χθες…» Δυστυχώς μερικά από τα «χέρια» που έδινα τα λεφτά δεν ήταν «δικά» μας και τώρα έρχονται και τα ζητούν πίσω. Και το κακό είναι ότι αυτά τα χέρια δεν καταλαβαίνουν και τη γλώσσα μας όταν εμείς κραυγάζουμε στα πεζοδρόμια «δεν πληρώνω… δεν πληρώνω.» Τώρα θα πρέπει να αλλάξουμε το ρεφραίν και να λέμε «δεν ΜΠΟΡΩ να πληρώσω…»

Τι Πρέπει να Κάνουν οι Πολιτικοί

Οι πολιτικοί θα πρέπει και αυτοί να γίνουν ενάρετοι. Ο ελληνικός λαός δεν τους επέλεξε να μαζεύονται στη Αθήνα και να παίζουν τα κοκόρια, δηλ., να προσποιούνται ότι μαλώνουν αποκαλώντας τους αντίπαλους των κλέφτες και απατεώνες στη τηλεόραση για τα μάτια του  κοσμάκη στα χωριά και μετά να το γλεντάν στα ποδαράτα… στη Βουκουρεστίου. Ο κοσμάκης τους επέλεξε για να βρουν λύσεις στα προβλήματα που τους μαστίζουν. Να δημιουργήσουν πλάνα και προγράμματα που θα προωθήσουν την δημιουργία και ανάπτυξη επιχειρήσεων και οργανισμών που θα διευκολύνουν τη επιβίωση και ευημερία του λαού.

Έτσι αγαπητοί αρχηγοί των κομμάτων, συμπολίτευσης, αντιπολίτευσης, μεγάλων και μικρών κομμάτων για τους επικείμενους δέκα μήνες βάλτε τις ουρές σας κάτω από τα σκέλια σας, καταπατήστε τον εγωισμό σας και τις φιλοδοξίες σας και συμπεριφερθείτε σαν ώριμοι άνθρωποι. Βάλτε σαν απώτερο στόχο τη δημιουργία ενός ενάρετου κράτους. Ενός κράτους με νόμους που θα είναι εφαρμόσιμοι και που θα εφαρμόζονται από όλους τους πολίτες συμπεριλαμβανόμενων και των ιδίων των εαυτών σας.   Πάνω απ’ όλα  καταργείστε όλα τα «καλούδια», όλες τις διακρίσεις, ορισμένων προνομιακών τάξεων συμπεριλαμβανομένων και των ιδίων. Στη σημερινή, θεωρητικά τουλάχιστον, εξισωτική ελληνική κοινωνία δεν υπάρχουν περιθώρια για «εξαιρέσεις.» Όλοι το ίδιο είμαστε σε τούτον το κοσμάκη …Λαός και Κολονάκι!      

Έτσι κύριοι αρχηγοί της αντιπολίτευσης βάλτε λίγο νερό στο κρασί σας και καλμάρετε τις κραυγές σας για «γρήγορες εκλογές.» Χρησιμοποιήστε τους επόμενους δέκα μήνες για την ανακαίνιση και στεγανοποίηση του καραβιού Ελλάδα. Κάντε το καράβι «ταξιδιάρικο» και βάλτε το σε μια νέα και αξιόλογη ρότα. Ένα τέτοιο καράβι θα είναι το καλύτερο δώρο που θα μπορούσατε να κάνετε στους εαυτούς σας όταν τελικά πετύχετε αυτό που τόσο επιθυμείτε: τη ανάληψη της εξουσίας. Ένας καλός καπετάνιος έχει πάντα μια επιθυμία: να κυβερνά ένα ασφαλές και καλοτάξιδο καράβι. Ναι κύριε Σαμαρά αν πράγματι πιστεύετε ότι είστε ο καλύτερος καπετάνιος από όλους τους άλλους κάντε το καλύτερό σας στους επόμενους δέκα μήνες να «σκαρώσετε» ένα καλοτάξιδο καράβι και να ενημερώσετε τους συμπολίτες σας σχετικά με το λιμάνι που κυβερνάτε το καράβι και την συγκεκριμένη ρότα που θα ακολουθείστε. Μόνο έτσι θα σας χαρίσει ο ελληνικός λαός τη ψήφο του!  Το να επιμένετε για γρήγορες εκλογές που θα συγκριθείτε με τα άλλα κόμματα στη κατάσταση που είναι η Ελλάδα σήμερα μου θυμίζει αυτό που κάποτε είπε το περιοδικό Economist για το πόλεμο μεταξύ Ερέτριας και Αιθιοπίας: Two Bold Men fighting over a comb, Δυο φαλακροί τσακώνονται για μια χτένα!                   

THE ELEPHAN IN THE ROOM

Ο ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ ΣΤΟ ΔΩΜΑΤΙΟ 

Πέμπτη, 10 Νοεμβρίου 2011

Ο Ελέφαντας στο Δωμάτιο

Υπάρχει μια έκφραση που χρησιμοποιούν οι Αμερικανοί όταν θέλουν να περιγράψουν μια κατάσταση στη οποία όλοι ξέρουν ότι υπάρχει ένας Ελέφαντας στο δωμάτιο αλλά όλοι προσποιούνται ότι δεν τον βλέπουν ή απλά τον αγνοούν. Η έκφραση είναι "Ο Ελέφαντας στο Δωμάτιο". Είμαι σίγουρος ότι ο κύριος Παπαδήμος, που μόλις αποδέχτηκε το ρόλο του Πρωθυπουργού, τον ευχόμαστε Good Luck!, ξέρει την σημασία της έκφρασης. Σαν ένας καλός συμπατριώτης, συνάδελφος, αλλά ολίγον τι μεγαλύτερος, παίρνω το θάρρος και του προσφέρω μερικές συμβουλές.

Η πρώτη και κυριότερη συμβουλή είναι να αναγνωρίσει και να περιγράψει στους συμπατριώτες μας τον Ελέφαντα. Για συντομία θα του δώσουμε το όνομα Η Διοίκηση. Για να γίνει η αναλογία του Ελέφαντα με τη Διοίκηση αντιληπτή μερικές πληροφορίες για τον Ελέφαντα είναι απαραίτητες. Ο Ελέφαντας είναι το μεγαλύτερο ζώο στη γη. Το νεογέννητο ζυγίζει 105 κιλά. Συνήθως ζει γύρω στα 50 με 70 χρόνια. Ο μεγαλύτερος ελέφαντας σκοτώθηκε στην Αγκόλα το 1955 και ζύγιζε 11,000 κιλά. Ο ελέφαντας είναι ζώο φυτοφάγο και ξοδεύει μέχρι 16 ώρες την ημέρα τρώγοντας φυτά. Το πεπτικό του σύστημα χωνεύει μόνο ένα 40% γι’ αυτό το λόγο ένας ενήλικος ελέφαντας καταναλώνει 140 με 270 κιλά τροφή τη ημέρα. Κατά συνέπεια, όπως βλέπουμε στα κινηματογραφικά έργα, απ’ όπου περάσει ο ελέφαντας αφήνει πίσω του τσακισμένα δένδρα και καταπατημένο έδαφος. Το κυριότερο πλεονέκτημα του ελέφαντα είναι ότι δεν έχει αρπακτικούς «εχθρούς».

Στη περίπτωση της Ελλάδας ο ελέφαντας στο δωμάτιο είναι το Κράτος με τα τρία όργανά του δηλ., τη Βουλή το νομοθετικό όργανο, τη Κυβέρνηση το εκτελεστικό όργανο και τη Δικαιοσύνη. Από περιέργεια ας ρίξουμε μια γρήγορη ματιά στα δυο πρώτα όργανα δηλ., τη Βουλή και την Κυβέρνηση μόνο. Η ελληνική βουλή έχει 300 βουλευτές και 18 Υπουργούς. Επίσης η Ελλάδα έχει 25 Ευρωβουλευτές. Όλοι αυτοί οι βουλευτές και υπουργοί έχουν καταπληκτικά προνόμια. Οι υπερβολικοί μισθοί και οι δεκάδες άλλες αποδοχές όπως τα πολυτελή αυτοκίνητα και τα πλουσιοπάροχα γεύματα και ταξίδια αποτελούν πραγματικά σκάνδαλα. Ο ελέφαντας-κράτος στην Αθήνα, και όχι μόνο, καταβροχθίζει καθημερινά τεράστιες ποσότητες δένδρων και φυτών που οι έλληνες πολίτες φυτεύουν με τον ιδρώτα τους.

Ναι κύριε Παπαδήμο ο ελέφαντας δημόσιο είναι υπερβολικά δυσανάλογος προς το περιβάλλον μέσα στο οποίο βοσκάει. Η συμβουλή μου λοιπόν είναι στο ίδιο πνεύμα με αυτή που έδωσα στον κύριο Καραμανλή όταν για πρώτη φορά ως πρωθυπουργός θα έκανε τα παραδοσιακή ομιλία στην έναρξη της Διεθνής Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Αν εγώ ήμουν στη θέση  σου, και δόξα το θεώ δεν είμαι, θα έλεγα στην πρώτη μου ομιλία:

Αγαπητοί Έλληνες και Ελληνίδες.

Δεν χρειάζεται να σας υπενθυμίσω ότι η Ελλάδα περνάει δύσκολες μέρες. Αν και τα τελευταία δυο χρόνια ζούσα στο εξωτερικό παρακολουθούσα με μεγάλο ενδιαφέρον το τι συνέβαινε στην Ελλάδα. Είμαι ενήμερος όλων των προγραμμάτων που η κυβέρνηση έχει εκτελέσει τα τελευταία δυο χρόνια. Διορίστηκα εντολοδόχος πρωθυπουργός της μεταβατικής κυβέρνησης «ευρύτερης συνεργασίας» με τη εντολή την υλοποίηση των αποφάσεων της 26ης Οκτωβρίου και των αποφάσεων που συνδέονται μ' αυτές. Η χώρα βρίσκεται σε «κρίσιμο σταυροδρόμι» και οι επιλογές που θα γίνουν ως προς την πολιτική που θα εφαρμοστεί «θα είναι καθοριστικής σημασίας για την ευημερία του ελληνικού λαού».

Είναι πολύ νωρίς να σας παρουσιάσω τη πολιτική που θα ακολουθήσω. Αυτό θα γίνει μετά από σοβαρές συζητήσεις με το «νέο» υπουργικό συμβούλιο. Σήμερα θέλω να σας πω το πρώτο που θα ήθελα να πετύχω κατά την διάρκεια της βραχυχρόνιας θητείας μου. Από καιρό με βασανίζει ένα παράξενο φαινόμενο. Οι Αμερικανοί όταν θέλουν να περιγράψουν μια κατάσταση που όλοι ξέρουν ότι υπάρχει και που είναι οφθαλμοφανείς, αλλά όλοι προσποιούνται ότι είτε δεν το βλέπουν, το λένε ο Ελέφαντας στο δωμάτιο. Φυσικά είναι φύσει αδύνατον να μη βλέπει κανείς τον τεράστιο ελέφαντα που είναι καταμεσής στο δωμάτιο αλλά, για τον έναν ή τον άλλον λόγο, τον αγνοούν. Στη περίπτωση της Ελλάδας ο ελέφαντας στο δωμάτιο είναι το Κράτος με τα τρία όργανά του δηλ., τη Βουλή ως το νομοθετικό όργανο, τη Κυβέρνηση ως το εκτελεστικό όργανο και τη Δικαιοσύνη. Από περιέργεια ας ρίξουμε μια γρήγορη ματιά στα δυο πρώτα όργανα δηλ., τη Βουλή και την Κυβέρνηση μόνο. Η ελληνική βουλή έχει 300 βουλευτές και γύρω στους 50 Υπουργούς, Υφυπουργούς κτλ. Επίσης η Ελλάδα έχει 25 Ευρωβουλευτές. Όλοι αυτοί οι βουλευτές και υπουργοί έχουν καταπληκτικά προνόμια. Οι υπερβολικοί μισθοί και οι δεκάδες άλλες αποδοχές όπως τα πολυτελή αυτοκίνητα και τα πλουσιοπάροχα γεύματα και ταξίδια, που ανέρχονται σε δεκάδες χιλιάδες ευρώ ανά άτομο ανά μήνα, αποτελούν πραγματικά σκάνδαλα. Ο ελέφαντας, δηλ., το κράτος, καταβροχθίζει καθημερινά τεράστιες ποσότητες δένδρων και φυτών που οι έλληνες πολίτες φυτεύουν με τον ιδρώτα τους.

Έτσι λοιπόν αγαπητοί συμπατριώτες έχω πάρει τη απόφαση να ζητήσω από την νέα ελληνική βουλή να σκαρώσει ένα νομοσχέδιο το οποίο θα μειώνει τους δυο αυτούς οργανισμούς, δηλ., τη βουλή και τη κυβέρνηση κατά 50%. Με άλλα λόγια θα προτείνω στις επόμενες εκλογές να εκλέξει η χώρα 150 βουλευτές. Ξέρω τι θα μου πουν: μα το Σύνταγμα λέει 300. Εγώ πιστεύω ότι ο λαός έκανε το σύνταγμα και ο λαός μπορεί να το αλλάξει. Δεν πάει άλλο αγαπητοί μου συμπατριώτες. Ο κόσμος έχει αλλάξει. Η Ελλάδα δεν χρειάζεται 300 βουλευτές τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή ένωση στις Βρυξέλλες παίρνει όλες τις σοβαρές αποφάσεις. Το σύνθημα λοιπόν είναι Δ δια 2: δηλαδή, να κόψουμε τον δημόσιο τομέα στο μισό γιατί με τη ελάττωση του αριθμού των βουλευτών θα ελαττωθούν αναγκαστικά και οι «βοηθοί» και όλοι οι πολυάριθμοι «άλλοι» που εξυπηρετούν τη βουλή και τη κυβέρνηση.

Επίσης σκέπτομαι να προτείνω μια «οροφή» στους μισθούς και να περικόψω μερικές πρόσθετες αποδοχές. Για παράδειγμα λέω ότι ένας μισθός των 3.500 ευρώ, δηλ., το μισό από αυτό που παίρνουν σήμερα, για τους βουλευτές και υπουργούς είναι υπεραρκετός. Επίσης νομίζω ότι οι βουλευτές και υπουργοί μπορούν κάλλιστα να χρησιμοποιούν τα δημόσια μέσα μεταφοράς. Η Ελλάδα δεν είναι σε θέση να χρεώνεται και να αγοράζει πολυτελή αυτοκίνητα από τους βορειο-ευρωπαίους και να τα δίνει δωρεάν στους βουλευτές και υπουργούς. Ήμαστε μια φτωχή χώρα, ανεξάρτητα αν τις τελευταίες τρεις δεκαετίες νομίζαμε ότι είχαμε «τα χρήματα.» Τελικά για ποιο λόγο πληρώνεται ο βουλευτής 300-400 ευρώ την ημέρα για να συμμετέχει σε μια επιτροπή. Νομίζω ότι αυτό είναι το κύριο μέρος της δουλειάς που τον επέλεξε ο κόσμος.

Επίσης θα ήθελα να προτείνω στη νέα κυβέρνηση να ζητήσει από τους εταίρους μας στο ΝΑΤΟ ένα δικαιοστάσιο τριών ετών. Με άλλα λόγια θα επιθυμούσα να αναγγείλω στον αρχηγό του ΝΑΤΟ ότι η Ελλάδα αδυνατεί να συνεχίσει στην ετήσια «ανανέωση» του πολεμικού εξοπλισμού. Έτσι για τα επόμενα τρία χρόνια η Ελλάδα δεν θα αγοράσει κανένα αεροπλάνο, υποβρύχιο, τανκς ή οτιδήποτε άλλο που απαιτεί την επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού για τον απλό λόγο ότι δεν αντέχει. Η Ελλάδα θα επαναλάβει την ανάληψη των πολεμικών της υποχρεώσεων όταν καταφέρει να φέρει τα οικονομικά της σε μια αποδεκτή θέση.
Νομίζω ότι αυτές οι τρεις ενέργειες θα δώσουν το μήνυμα στον ελληνικό λαό ότι η νέα κυβέρνηση «δίνει το καλό παράδειγμα» κάνοντας αυτό που επιβάλει στον απλό πολίτη!

Τελειώνοντας θα ήθελα να προτείνω μια πολιτική ενίσχυσης του ιδιωτικού τομέα. Η επιθυμία μου είναι να δω τον ιδιωτικό φορέα, δηλ., Μικρές, Μεσαίες και Μεγάλες ντόπιες και ξένες επιχειρήσεις, να διπλασιάσει τη συμμετοχή του στη οικονομία της χώρας. Το κράτος με τα χρήματα που θα εξοικονομήσει από τη συρρίκνωση της Βουλής, της Διοίκησης και γενικά του δημόσιου τομέα θα βοηθήσει στη δημιουργία νέων επιχειρήσεων που θα απορροφήσουν τα εκατομμύρια ανέργων και ιδιαίτερα των νέων με τα πολλαπλά πτυχία που κατακλύζουν καθημερινά τα πεζοδρόμια. Υπολογίζω ότι με την αναζωπύρωση των ήδη υπαρχόντων επιχειρήσεων και των εκατοντάδων νεοϊδρυομένων (Start-ups) η χώρα θα αρχίσει να αναπτύσσεται οικονομικά. Το σύνθημα εδώ λοιπόν είναι διπλασιασμό του ιδιωτικού τομέα. Ι επί Δυο!

Εν κατακλείδι η βασική μου φιλοσοφία που θα καθοδηγεί την πολιτική της νέας κυβέρνησης μπορεί να συνοψιστεί απλά ως: Δ δια 2 και Ι επί Δυο! Μισό δημόσιο και διπλάσιο ιδιωτικό.

Σας ευχαριστώ για την τιμή που μου κάνατε να μπορέσω να εκφράσω μερικές ιδέες που έχω για την βελτίωση της οικονομικής, πολιτικής και πάνω απ’ όλα ψυχολογικής και συναισθηματικής κατάστασης της Ελλάδας.
ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΑΔΑ

The Elephant in the Room

There is a phrase used by Americans when they want to describe a situation in which everyone knows there is something very obvious butthey pretend not to see or just ignore it. They say there's an elephant in the room that nobody sees. I'm sure Mr. Papademos, who has just accepted the role of Prime Minister, and we wish him Good Luck, knows the importance of this expression. Like a good compatriot and a colleague, but a bit older, I will take the liberty ofoffering him some advice.

The first and foremost advice is to recognize and describe to our compatriots the elephant. We briefly give this elephant the name “The State or Administration.” To make the analogy of the elephant with the administration understood, some information about elephants is necessary. The elephant is the largest animal on earth. The newborn weighs 105 kilos. It usually lives around 50 to 70 years. The largest elephant was killed in Angola in 1955 and weighed 11.000 Kg. The elephant is a vegetarian animal that spends up to 16 hours a day eating plants. Its digestive system digests only 40% of the intake and for this reason an adult elephant consumes 140 to 270 kilos of food per day. Consequently, as we see in films, wherever the elephant roams it leaves behind broken trees and downtrodden land. The main advantage of the elephant is that it has no serious predators.  

In the case of Greece, the elephant in the room is the state with the three bodies, i.e., the Parliament, legislative body, the Government, the executive and the Judiciary. Out of curiosity, let's take a quick look at the first two bodies i.e., the parliament and the government alone. The Greek parliament has 300 deputies and 50 ministers and deputy ministers. Greece also has 25 Members of the European Parliament (MEP). All these MPs and ministers have amazing benefits. Their excessive salaries and dozens of other remunerations such as luxury cars and lavish meals and trips are real scandals. The elephant-State in Athens devours daily huge quantities of trees and plants that Greek citizens are planting in with their sweat.

Yes, Mr.  Papademos, this elephant, the government, is too disproportionate to the environment in which it grazes. My advice then is in the same spirit that I gave to Mr. Karamanlis, when for the first time as prime minister he made the traditional speech at the opening of the International Fair of Thessaloniki. If I was in his position, and thank God I am not, I would say:

Dear Greek men and women.

No need to remind you that Greece is in dire straits. Although the last two years I lived abroad I followed with great interest what was happening in Greece. I am aware of all the programs the government has executed over the past two years. I was appointed prime minister of the transitional government's "extensive cooperation" with the mandate to implement the agreement of October 26 and all the decisions associated with it. The country is at "crossroads" and the choices made in the policy would apply "will be crucial for the prosperity of the Greek people."  

It is too early to present the policy that I will follow. This will be done after serious discussions with the "new" cabinet. Today I want to say first what I would like to accomplish during my brief tenure. For a long time now I’ve been tortured by a strange phenomenon. Americans when they want to describe a situation they all know that’s evident, but all pretend not to see call it “The Elephant in the Room.” Of course it is inherently impossible not to see the huge elephant that is middle of the room but for one reason or another, we choose to ignore him. In the case of Greece the elephant in the room is the state with the three bodies, i.e., the Parliament (legislative body), the Government (the executive body) and the Judiciary. Out of curiosity, let's take a quick look at the first two bodies i.e., the parliament and the government alone. The Greek parliament has 300 members (MPs) and 50 ministers and deputy ministers. Greece also has 25 Members of the European Parliament (MEP). All these MPs and ministers have amazing benefits. Their excessive salaries and dozens of other remunerations such as luxury cars and lavish meals and trips are real scandals. The elephant-State in Athens devours daily huge quantities of trees and plants that Greek citizens are planting in with their sweat.

So, dear compatriots, I have made the decision to ask the “new” Greek parliament to propose a bill that would reduce these two bodies, i.e., parliament and government by 50%. In other words, I will propose at the next election the country elects 150 members. I know what they will say to me: but the Constitution says 300. I believe that the people made the Constitution and the people can change it. It can’t go on anymore dear compatriots. The world has changed.Greece does not need 300 MPs when the European Union in Brussels makes all major decisions. The message then is D divided by 2: i.e. to cut the public sector in half. The decreasing number of MPs would necessarily also diminish the "helpers" and all the many "others" who serve the parliament and government.

Also I wish to suggest a "ceiling" on wages and eliminate some of the “extra” earnings. For example, a salary of 3,500 Euros, i.e. half of what they get now, for MPs and ministers is more than sufficient. I also think that MPs and ministers could easily use public transport.Greece is not able to be paying huge interest for borrowed money to buy luxury cars from the Northern Europeans to give them free to its MPs and ministers. We are a poor country, regardless of the assertions that the last three decades we pretended that we “had money.” Honestly, why should the MPs be paid 300-400 Euros per day to participate in a committee. I think this is the main part of the job for which they were elected.

Also I would suggest the new government to ask our partners in NATO for a moratorium of three years. In other words, I would like to explain to the head of NATO that Greece is unable to continue its annual "renewal" of arms. So for the next three years, Greece will not buy any airplane, submarine, tank, or anything else that increases the burden of the state budget for the simple reason that we just cannot afford it.  Greece will resume its military obligations as soon as is able to bear the cost and bring its debt to an acceptable level.

I think these three steps will give the message to the Greek people that the new government "governs by example" by assuming the same burdens it imposes on its citizens!

Finally, I would like to propose a policy of strengthening the private sector. My desire is to see the private operator, i.e. Small, Medium and Large local and foreign companies double their participation in the economy. The state with the money it will save from the shrinking of the expense of the public sector will help create new businesses that will absorb the millions of unemployed, especially young people with multiple degrees who crowd the sidewalks every day. I reckon that with the revival of existing businesses and the new Start-Ups the country will begin to grow economically. The message here is double the private sector (I). I times Two!

In conclusion the main philosophy that guides the policy of the new government can be summarized simply as: D divided by 2 and P multiplied by 2! Half the public and double the private.

Thank you for honoring me with your presence and enabling me to express some of the ideas that I have for improving the economic, political and above all psychological and emotional state of Greece.

Hail to Greece!

ENTREPREUNEURING

Sunday, March 06, 2011
CREATING AN ENTREPRENEUR
THE RATIONALE
The recent uprisings in the Middle East North Africa Area (MENA) brought to light a problem facing the entire world. Although the magnitude and intensity of this problem varies from one geographical area to another and from country to country, the underlying causes are similar if not identical. The problem is particularly acute in the West or the so-called Developed countries Countries. This phenomenon might be called “The paradox of education: The fallacy of a false promise.” A casual perusal of the mass communication media content in the last few decades will convince one that the mantra of prosperity via economic growth and competitiveness has become the triad of Technology, Innovation and Education. Americans attribute the loss of competitiveness to the low level of educational achievements of their youth in the international math, science and even simple comprehension tests. By the same token almost everybody in the developed countries attributes the success of the Asian countries to the tremendous educational achievements of their youth.
It is becoming increasing clear that the unintended consequence of this noble goal of the pursuit of making quantitative and qualitative improvements in education has been an unprecedented large number of educated unemployed youth. Lured by the promise of a secure and decent, i.e., office employment by the private and public sector and the comfortable and relatively inexpensive education, the youth flocked to the myriad of educational institutions created by the governments. Alas 4-5 years later this optimistic outlook of the youth turned out to be a huge nightmare. There were no jobs to be had. Disappointed youth hit the streets accusing the establishment, both private and public, of reneging on its contract signed with them that spelled at least an implicit guarantee of a job upon completion of the youth’s end of the bargain of getting a degree.
THE DILEMMA
The basic premise of this proposal is that both parties have kept their own end of the bargain: the youth completed their education and got a degree, and the government kept its promise by providing the means by greatly expanding their higher education system. Where the scheme didn’t work is the failure of both parties and especially the state State to take into consideration the ultimate utilitarian question of the use of the output the educational system would create. The private sector learned soon enough that the exuberant expansion of the “fat” years of ever rising consumption has eventually led to a huge excess of productive capacity. When the “lean” years of ever declining consumption came around, industry stopped producing products that would end up in inventories and sent home millions of workers. In addition whatever they produced they did so using machines. From the proverbial assembly line to the automation of manual and brain tasks, technology replaced humans.
Today the public sector is attempting to implement the private sector’s strategies. The excessive use of public funds for the accomplishment of the stated goal to improve education led to a huge accumulation of national debt. Governments the world over have been for the last few years trying to copy the private sector: minimizing the use of human resources. Starting with modest cuts of benefits granted during the “fat” years, governments eventually moved into the actual reduction of the number of people. The intended aim is to reduce the ranks of the so-called public servants by first not hiring new ones to replace the natural attrition, providing incentives for early retirement and finally firing people using the Last In First Out (LIFO) method. Obviously the youth as the “Last In” bore the brunt of the burden.
In a special report a recent issue of the magazine Bloomberg Businessweek entitled “The Kids are Not Alright: Youth Unemployment Is the Global Economy’s Time Bomb” (February 7- February 13, 2011) describes vividly the predicament facing our society. To drive home the severity of the problem the magazine offers a feature called “Educated and Jobless: A Global Gallery” that provides the pictures, age and educational status of young men and women from all over the world. In Tunisia these youngsters are called hittistes—a French-Arabic slang for those who lean against the wall. In Egypt they are called shahab atileen. In Britain they are the NEETS- Not in education, employment, or training. In Japan they are called the freeters: an amalgam of the English word Free and the German Arbeiter (worker). In the US are the “boomerang” or revolving door kids who move back home after college because they cannot find work. Finally the Chinese have their “ant tribes”—recent college graduates who crowd together in cheap apartments because they cannot find well-paid work.
It would be easy with the luxury of 20-20 hindsight to blame the governments for lacking foresight. One could have for example expected the experts to be able to anticipate the impact of the use of information technology on clerical and middle level managerial jobs. After all they had ample evidence from the previous mechanical technology on the farm and industrial labor. They just didn’t think of asking the question: what will all these college educated youngsters do? The previous technological revolution pretty much took care of its own creations. Horse-driven carriage drivers learned to drive a car and became bus, truck and taxi drivers. Axe swinging lumberjacks learned how to use the chainsaw. Farmers learned to drive a sower, a tractor and a combine. Everything seemed to work well as long as it was aimed at substituting mechanical power for human muscle. Trouble began when the use of technology targeted the human brain at exactly the time when humans began feeling very proud of their brains!
Thus we arrived at a point today where we could unashamedly accuse our post modern society for creating a lost generation of disaffected, unemployed, or underemployed well-educated young people because its economy wasn’t able to create enough jobs to provide for them with a decent, meaningful and challenging opportunity to contribute. It is of course the nature of the economic system to pursue the best allocation of resources that have alternative uses. Its guiding principle is that “the more abundant the resource the lower its price.” So it seems that the youth got caught in vicious circle: to escape abundance they must increase their usefulness by adding via education to their intellectual capital; however by doing so they increase the abundance! In addition the youth got caught in another Catch 22: in order to get a job they must prove that they have have proof of their ability to be useful by showing that they have had experience, that is, i they have had a job already.
A MODEST PROPOSAL
Is there a way out of this dilemma? We believe there is. In one word this way is called “Bootstrap.” This strategy calls for the individual to abandon the up until now habit of expecting and /or demanding somebody else to provide for a place to work, and adopt the habit that the individual must create his or her own workplace. In colloquial language it’s called “Pulling oneself by its own bootstraps.” Society has given these people good boots (knowledge) with equally great straps (skills) the only thing this strategy asks for is the WILL to pull the straps. In a bit more formal language what is required is the creation of myriad of “Micro-Enterprises.” The truth is that the age of mass employment by huge private enterprises and over-bloated governments is gone. Companies have become more capital and technology intensive and now governments are pursuing the same. The factor of production called “labor” is destined to become more and more irrelevant.
The idea of microenterprising isn’t new. Germany has been able to minimize the negative effects of the economic crisis thanks to its Mittelstand, the small highly specialized firms--mostly partnerships of two to three specialists--that produce special products that are use by traditional mass producers in their machines. Finland after catching on to the idea that its flagship Nokia is falling victim to the myriad of small start-ups devoured by Apple that go into its iMac, iPhone, iPad and no end “i’s,” switched its strategy to the promotion of start-ups. Thousands of young Fins are taking advantage of the incentives offered by the Finish Government. Most if not all of these new start-ups are created by young people who are highly educated, ambitious and “gutsy.”
[After Nokia, Can Angry Birds Propel Finland? As the handset giant and national champ flags, Finland looks to startups like Rovio Mobile for growth, By Diana ben-Aaron, Business Week Bloomberg, Dec. 2, 2010.]
It is of course a fact that start-ups have a high mortality rate. Most of them do not make it to the third or fifth year. Nevertheless millions of new start-ups are created daily. It is therefore natural for a large number of them to fail. However the end result to the society is positive. The Ewing Marion Kauffman Foundation in its study “After Inception: How Enduring is Job Creation by Startups?” found that
• Cohorts of firms started each year retain, on average, 80 percent of their initial total employment to age five.
• Older cohorts of firms exhibit increasingly higher employment retention rates over five years, but these rates are not substantially higher than those of new startup cohorts.
• Cohorts that start during a recession hire fewer people in the first few years following their birth, but they catch back up to the same levels of employment at age five.
• Prolonged recessions, on the other hand, appear to lower employment among cohorts. Cohorts at age five that had survived through portions of three recession years had roughly 10 percent less employment (as compared to their startup years) than cohorts of firms that encountered no recessions in their first five years.
There is no question microenterprising is neither easy nor for everybody. It takes a lot of patience, hard work, a healthy dose of uncertainty tolerance and perseverance. But as Margaret Thatcher told her compatriots who complained about her plan to privatize several companies “TINA, There Is No Alternative!”

VISIONING FOR IERISSOS

Tuesday, January 25, 2011
A VISION FOR IERISSOS
Spring came early this year. It was a sunny brilliant day. A light breeze gave the sea a beautiful blue color. Thanos and Kostas were walking along the seashore in Thessaloniki as they have been doing for years now every Sunday morning. “You know what would be great,” said Kostas breaking the silence. “It would be great to be in a little fishing boat in a remote bay somewhere away from the city doing some fishing.” Thanos looked at him and added “You are absolutely right Kostas. And come to think of it I came across something very interesting the other day as I was surfing the web. Remember how in the past we used to go to Ierissos to fish. Well, we gave up on it because the fish are gone. Now according to this web page the new Demos Aristotelis did something very innovative. They brought in an organization called Reefball that creates artificial reefs that are locations where the fish gather to feed and reproduce. I went to the web site www.reefball.org and read their mission and their numerous successful accomplishments.
The organization’s mission reads as follows: “Our mission is to rehabilitate our world's oceanreef ecosystems and to protect our natural reef systems using Reef Ball artificial reef technologies. Reef Balls are artificial reef modules placed in the ocean to form reef habitat.”
They have placed Reef Balls™ in 59+ countries …conducted over 4,000 projects and deployed over 1/2 million Reef Balls.
A few years ago Ierissos invited Reefball who placed in the Ierissos Bay hundreds of artificial reefs. These reefs designed to replace the natural ones that were uprooted by the big fishing boats called anemotrades have now become the habitats of many fish. The Demos has stocked the bay with many varieties of fish and helped a number of local fishermen to start their business for providing services to amateur fishermen like you and me to do some recreational fishing. You board in one of their boats in Ierissos and for the next 4-5 hours they will show you various spots where you can fish. They have refreshments and snacks aboard. The law allows you to catch no more than six fish of a certain size. If you catch fish of a smaller size you are required to throw them back into the sea. There are heavy penalties for the fishermen as well as the boat owners if they disobey the six fish rule. The last two years the Demos replicated this model of local developments in all the neighboring villages, Nea Roda, Ouranouplois, Amuliani, Pirgadikia, Stratoni and Olympiada.”
Saturday night first week of July, 2013 there are hundreds of people along the long paralia of Ierissos. It’s the Naftiki Bradia, the Sailor’s Night. Ierissos has a long tradition of celebrating this night. People will sit in one of the cafés, restaurants and cafeterias or on the beautiful sand and watch the many little, mostly locally constructed, wooden boats decorated with many colorful little lights. The local choir sings traditional local songs that tell long stories of fishermen and sailors who lost their lives to the ferocious sea that “took them into its arms.” Further into the bay one sees many boats full of amateur fishermen from all over Greece and other countries of Europe. Soon they will join the celebration to tell the long fishermen stories of the “big one that got away…” They will take some of their fish to one of the many restaurants to fix it and enjoy with their families and friends who were visiting the village’s site of interest and will join them for the meal.
In a few weeks the event will be repeated this time in Nea Roda and other villages to celebrate the Feast of the Sardine. Hundreds of people will congregate in these villages to watch municipal employees roasting thousands of sardines over open barbeque grills made locally by slicing an oil barrel right in the middle and filling it with wood charcoal. The many amateur fishermen will join the locals and their families to feast on the fresh sardines and some cold retsina or beer. A few weeks later will be the Feast of Saint Elias. Again many city fishermen will make their way to Ierissos and the other villages. The summer approaches its end with the celebration of the grand Panigyri in Ierissos on September 8th to celebrate the village patron saint Kimisis tis Theotokou.
As the word got around about the fish availability in the Ierissos area and the friendliness of the fishing boats’ captains, the numbers of people who made it an annual fishing and fun pilgrimage continue to multiply. Local residents started growing and offering their own vegetables, fruits and other agricultural products such as local cheeses and yogurts. Gradually a few artisan shops began to spring up. Local artists such as painters, jewelers and gold and silversmiths started setting up shops. Some of the shops offer a large variety of art crafts made by the monks in nearby Mountain Athos. Some enterprising young people created touring companies that will take members of the family that didn’t go fishing on short trips to historical sites such the birth place of Aristotle in Stageira.
It is estimated that over one thousand people are employed by these little enterprises in the 7 or 8 villages that are scattered along the coasts of the third peninsula of Mountain Athos. All of these enterprises are individual proprietorships working either alone or in partnerships of two or three compatriots.
Tuesday, January 25, 2011

DEMOS ARISTOTELIS

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ 2013: ΜΕΡΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ ΤΡΙΑ ΧΡΟΝΙΑ
Αστέριος Γ. Κεφαλάς, Ph. D
Καθηγητής Μάνατζμεντ, Ομότιμος
Πανεπιστήμιο της Γεωργίας, ΗΠΑ










Η ανάπτυξη είναι η δυνατότητα ικανοποίησης των αναγκών και λογικών επιθυμιών κάποιου και των αναγκών και λογικών επιθυμιών του άλλου.



ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ 2013: ΜΕΡΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ ΤΡΙΑ ΧΡΟΝΙΑ
Πίνακας Περιεχομένων
Το Σκεπτικό
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΕΝΑ ΝΕΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Μερικοί Χρήσιμοι Ορισμοί
Ανάπτυξη
Ανάπτυξη του Ατόμου
Ανάπτυξη Χώρας
Σκοπός και Προϋποθέσεις μιας Ενάρετης Ανάπτυξης
¬¬ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΒΗΜΑΤΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
Ο Δήμος Αριστοτέλης ως Ένα Ζωντανό Δυναμικό Σύστημα
Βήμα Α: Που Βρισκόμαστε: Αποτύπωση της Παρούσας Κατάστασης
Η Νέα Προσέγγιση
Τα Συγκριτικά Πλεονέκτημα της Ελλάδας και του Δήμου Αριστοτέλης
ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑ
ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΒΗΜΑ Α: ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
ΟΙ ΝΕΟΙ ΚΑΙΡΟΙ
Η μοναδική Λύση
ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ



ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Το Σκεπτικό
Η νέα ονομασία του δήμου Ο Αριστοτέλης με ώθησε να επισκεφτώ εκ νέου το βιβλίο του Χρήστου Π. Μπαλόγλου, Η Οικονομική Σκέψη των Αρχαίων Ελλήνων, που εξέδωσε η Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Χαλκιδικής. Πριν πολλά χρόνια κέρδισα αυτό το βιβλίο στο χορό του Μορφωτικού Συλλόγου Ιερισσιωτών Θεσσαλονίκης. Διαβάζοντας αυτούς τους σοφούς αρχαίους φιλόσοφους έμεινα έκπληκτος με το πόσο λίγο έχει αλλάξει η ζωή. Οι αρχαίοι φίλοι μας περιγράφουν πριν 3,000 χρόνια τις κοινωνίες τους ξεκινώντας από τα ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ που μάστιζαν τους πολίτες και στη συνέχεια προσέφεραν τις ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ που θεωρούσαν ότι θα οδηγούσαν στην σωστή επίλυση των. Αυτό που μου έκανε μεγάλη εντύπωση είναι το πόσο κατάλληλα εκφράζουν τόσο τα προβλήματα όσο και οι προτεινόμενες συμβουλές τη σημερινή κοινωνία. Εκείνο όμως που με ταρακούνησε κυριολεκτικά είναι ο ρόλος που πρέπει να παίξει η πολιτεία για να αποκτήσει ο άνθρωπος «τη σύμμετρη προς φύση του ευδαιμονία.»
Αμέσως μου γεννήθηκε το ερώτημα: «Ξέρει τάχα η πολιτεία τη σύμμετρη προς τη φύση ευδαιμονία του κάθε πολίτη;» Δεδομένης της αλλαγής της διοίκησης του νέου Δήμου της περιοχής αναρωτήθηκα πόσο ενήμερος είναι ο νέος Δήμαρχος σχετικά με τη σύμμετρη προς τη φύση ευδαιμονία των 20,000 πολιτών; Μια και πέρασα ολόκληρη τη επαγγελματική μου ζωή μελετώντας και διδάσκοντας τη φύση των διαφόρων οργανισμών και τις βασικές ανάγκες και τρόπους ικανοποίησης των αποφάσισα να αφιερώσω τις τελευταίες εβδομάδες του 2010 στο σκάρωμα ενός απλού αλλά, κατά τη γνώμη μου, χρήσιμου Επιχειρησιακού Σχεδίου για τον Δήμο Αριστοτέλης. Θα πρέπει να ομολογήσω ότι δεν είναι η πρώτη φορά που επιχειρώ κάτι τέτοιο. Πολλάκις στα τελευταία σαράντα χρόνια προσπάθησα να προσφέρω μερικές συμβουλές στους κατά καιρούς Προέδρους και Δημάρχους Ιερισσού αλλά πάντα απορρίπτονταν. Ίσως λόγω του χαρακτήρα μου διότι πολλάκις κατηγορήθηκα ότι δεν «κρατάω στο ύψος του επαγγέλματός μου.» Άκουσα για παράδειγμα ότι ένας από τους δημάρχους είπε όταν τον έδωσαν μια σελίδα με μια δική μου πρόταση «Ποιος είναι ο Κεφαλάς; Εμάς εξέλεξε ο κόσμος… όχι αυτό που ρακοπείν μι τσ γιουργοί στου Γαλατσάνου.»
Δεν βαριέσαι είπα «όμφακες εισίν!» Η μακροχρόνια περιπέτειά μου από τσ Σταυρακιού, ντου Κάμπου, τσ Σαλονίκ, ντ Γερμανία, κι ντ Αμερική ως μαθητής και δάσκαλος με δίδαξε ότι ο εξίσου παράξενος Winston Churchill είχε απόλυτο δίκιο όταν συμβούλεψε τους αποφοιτώντας ενός Βρετανικού πανεπιστημίου « Ποτέ ποτέ μην παραιτείστε. Ποτέ μην εγκαταλείπετε.» [Never-Never Give Up!]. Έτσι είπα στον εαυτό μου ας κάνω μια τελευταία προσπάθεια. Εξάλλου η συμβουλή νέων ηγετών ιδιωτικών κερδοσκοπικών και δημοσιών οργανισμών ήταν και είναι το «χούι» μου και ένα σημαντικό μέρος της ζωής μου. Η εμπειρία μου είναι ότι οι πιο δύσκολοι «πελάτες» είναι αυτοί που είχαν μια σημαντική πρόσφατη επιτυχία.



ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο νέος ηγέτης είναι η σύγκρουση μεταξύ της ανάγκης να μελετήσει και να μάθει τον οργανισμό του οποίου αναλαμβάνει τα ηνία και των πιέσεων εκ μέρους αυτών που τον επέλεξαν να «κάνει κάτι γρήγορα.» Πράγματι αυτό είναι το δίλημμα: άμεση δράση για την ικανοποίηση των ενδιαφερομένων ή μελέτη πρώτα και δράση μετά; Η δική μας συμβουλή είναι να ακολουθήσει ο νέος Δήμαρχος την συμβουλή του συμπατριώτη Σταγειρίτη που μας λέει «Πρώτα απ όλα η ορθή θέση του σκοπού και η ταυτόχρονη διευκρίνιση των τελικών βλέψεων κάθε πράξεως και κατά δεύτερο λόγο η εξεύρεση εκείνων των ενεργειών που επιτυγχάνουν το σκοπό.» Ο σκοπός της πολιτικής είναι σύμφωνα με τον Αριστοτέλη «να καθορίσει το ρυθμό του κοινού πολιτικού βίου μέσα σε τέτοια πλαίσια τα οποία θα κάνουν δυνατό ν’ αποκτήσει ο άνθρωπος που ζει στην πολιτεία «τη σύμμετρη προς φύση του ευδαιμονία.» Κατά τον Αριστοτέλη η άρθρωση της πολιτείας έχει ως σκοπό τη εξασφάλιση του «ζην,» το οποίο προϋποθέτει το μη αυτάρκες του ατόμου. Όταν όμως επιτευχθεί αυτό, τότε θέτει ως σκοπό το «ευ ζην.» Για τον Αριστοτέλη αυτάρκεια είναι η ταυτόχρονη ικανοποίηση του «ζην» και του «ευ ζην.» Η αυτάρκεια αποτελεί τη αναγκαία και ικανή συνθήκη για τον ευδαίμονα βίο των πολιτών. «Το ύψιστο αγαθόν, το οποίο επιδιώκουν οι άνθρωποι είναι η ευδαιμονία (επιτυχία στη ζωή μας).»
Φαίνεται πεντακάθαρα από τα παραπάνω πεδία του Αριστοτέλη ότι για να σταθεί άξιος του ονόματος ο Δήμος θα πρέπει να βοηθήσει τους δημότες να πετύχουν αυτό το ύψιστο αγαθό, δηλαδή την ευδαιμονία που συνδυάζει κατ αρχή το ζην και μετά το ευ ζην. Η σύγχρονη επιστήμη προτείνει ότι ο καλύτερος τρόπος επίτευξης ευδαιμονίας είναι η ΑΝΑΠΤΥΞΗ του τόπου. Συνήθως η ανάπτυξη συνδυάζεται με την καλύτερη χρήση των φυσικών και ανθρώπινων πηγών του τόπου. Από τα μέσα του περασμένου αιώνα ηγέτες επιδίωξαν την ανάπτυξη μέσω των λεγόμενων Αναπτυξιακών Νόμων που αποσκοπούν στην δημιουργία επιχειρήσεων, είτε ιδιωτικών κερδοσκοπικών είτε κρατικών επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας [ΔΕΚΟ]. Η βασική ιδέα είναι ότι ένας ή περισσότεροι επιχειρηματίες θα «στήσουν» μια επιχείρηση και το κράτος θα γίνει ο αρωγός προσφέροντας μια σχετική οικονομική και φορολογική βοήθεια. Ο σκοπός είναι η δημιουργία θέσεων εργασίας και η δίκαια απασχόλησης πολιτών.
Όπως όλα στη ζωή έτσι και αυτοί οι λεγόμενοι Αναπτυξιακοί Νόμοι αργά ή γρήγορα φτάνουν σε ορισμένα φυσικά ή ανθρώπινα όρια. Σήμερα στο λυκόφως της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα όχι μόνο η Ελλάδα αλλά σχεδόν όλος ο ανεπτυγμένος κόσμος έχει πλησιάσει τα όρια αυτού του είδους ανάπτυξης. Ένας παράξενος συνδυασμός καταπληκτικής αύξησης της παραγωγικότητας των επιχειρήσεων που η χρήση όλο και περισσοτέρων «έξυπνων» μηχανών κατάστησε μη συμφέρουσα την χρήση εργατικών χειρών, από τη μια μεριά, και φθίνουσας ζήτησης εκ μέρους των καταναλωτών λόγω μη ανάπτυξη του πληθυσμού και του κορεσμού των αγορών, από την άλλη, έσπρωξε την ανθρωπότητα στο χείλος του γκρεμού με εκατομμύρια ανθρώπων εκτός εργασίας. Έτσι έχει γίνει πλέον αντιληπτό ότι ανάπτυξη μέσω αυτής της στρατηγικής της «μαζικής απασχόλησης» είναι ένα πράγμα του παρελθόντος. Παρόλα αυτά η κυβέρνηση, όπως όλες οι προγενέστερες της, σε λίγο θα αναγγείλει τον «νέο και βελτιωμένο» αναπτυξιακό νόμο για χιαστή φορά.
Το μοντέλο που προτείνουμε εδώ μπορεί να ονομαστεί «Ανάπτυξη Μέσω Συντονισμένων Ατομικών Ενεργειών.» [ΑΜΣΑΕ]. Το μοντέλο αυτό επιδιώκει τη πλήρη χρήση των ικανοτήτων και δεξιοτήτων ατόμων που συμφωνούν να συνεργαστούν με σκοπό τη δημιουργία μικρών επιχειρήσεων που θα προσφέρουν τις υπηρεσίες τους αρχικά στις τοπικές οργανώσεις με τον απώτερο σκοπό την επέκτασή των και προς τα «έξω.» Κατ αυτόν τον τρόπο οι νέοι αντί να περιμένουν να προσληφθούν από το «εργοστάσιο» ή να διοριστούν στο «δημόσιο» θα γίνουν οι ίδιοι εργοδότες. Μέσω αυτού του «Μικροεπιχειρείν» θα αισθανθεί ο νέος ότι είναι ο καπετάνιος του δικού του καραβιού. Φυσικά το ταξίδι της συνεργατικής αυτοαπασχόλησης θα είναι διαφορετικό και δύσκολο. Ο μικροεπιχειρηματίας θα πρέπει να αναλάβει όλο το ρίσκο της επιχείρησης αλλά παράλληλα θα επωφεληθεί ολόκληρο το κέρδος. Πάνω απ όλα όμως ο νέος θα κατακλειστεί από το αίσθημα της δημιουργίας.


ΕΝΑ ΝΕΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Μερικοί Χρήσιμοι Ορισμοί
Η λέξη ανάπτυξης φέρνει στο νου του καθενός διαφορετικά πράγματα και εικόνες. Η πιο συνήθης ερμηνεία της λέξης είναι ότι όταν λέμε ότι κάτι αναπτύσσεται εννοούμε ότι έγινε μια αύξηση του αριθμού ή του μεγέθους. Το χωριό αναπτύχθηκε επειδή τώρα ζουν περισσότερη άνθρωποι από πέρυσι. Τι εννοούμε όμως όταν λέμε ότι μια χώρα αναπτύσσεται όταν όσο η γεωγραφική της έκταση όσο και ο πληθυσμός της έχουν μείνει σταθερά ;
Ανάπτυξη
Ανάπτυξη είναι η αύξηση στη δυνατότητα ενός ατόμου και όχι απαραιτήτως στην πραγματική επίτευξή του. Αναφέρεται λιγότερο στο πόσο κάποιος έχει και περισσότερο στο πόσο κάποιος επιθυμεί και μπορεί να κάνει. Είναι θέμα μάθησης και όχι επίτευξης. Μια επιθυμία είναι μια συνειδητή ώθηση προς κάτι που υπόσχεται την απόλαυση ή την ικανοποίηση στην επίτευξή του. Μια ανάγκη είναι μια απαίτηση για την ευημερία ή την επιβίωση. Πραγματική ανάπτυξη προϋποθέτει μια επιθυμία η ικανοποίηση της οποίας δεν εμποδίζει την ανάπτυξη κάποιου άλλου.
Η ανάπτυξη είναι η δυνατότητα ικανοποίησης των αναγκών και λογικών επιθυμιών κάποιου και των αναγκών και λογικών επιθυμιών του άλλου.
Ανάπτυξη του Ατόμου
Η ανάπτυξη του ατόμου είναι συνάρτηση τριών παραγόντων:

1. Γνώση
2. Δεξιότητες
3. Βούληση ή Θέληση

Γράφημα 1: Το Τρίγωνο της Ανάπτυξης του Ατόμου
ΓΝΩΣΗ είναι το σύνολο των ιδεών, θεωριών και γεγονότων που το άτομο συνέλεξε μέσω τυπικής εκπαίδευσης σε ένα μορφωτικό ίδρυμα ή μέσω εμπειρίας.
ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ είναι οι εξειδικευμένες ικανότητες του ατόμου να εκτελεί ορισμένα έργα ή καθήκοντα. Συνήθως οι δεξιότητες απορρέουν από την πρακτική εφαρμογή των γνώσεων που το άτομο αποκόμισε μέσω εκπαίδευσης ή εμπειρίας.
ΒΟΥΛΗΣΗ ή ΘΕΛΗΣΗ είναι η έμφυτη συνήθεια του ατόμου να προσπαθήσει να κάνει κάτι.
Από τα τρία αυτά συστατικά τα δυο πρώτα είναι πράγματα που αποκτούνται μέσω παιδείας ή απλής υπόδειξης και εξάσκησης. Η βούληση ή θέληση είναι ένα προτέρημα που είτε μεταδίδεται μέσω φυσιολογική κληρονομιάς κατά τη γέννηση του ατόμου είτε αποκτάται μέσω απομίμησης από βρεφική ηλικία του νέου της συμπεριφοράς των γονιών.
Το κλειδί στη προσπάθεια ανάπτυξης εκ μέρους της πολιτείας είναι ο προσδιορισμός ατόμων που έχουν βούληση ή θέληση για ανάπτυξη και η εκτίμηση του βαθμού επάρκειας των γνώσεων και των δεξιοτήτων των. Σε περίπτωση ανεπάρκειας γνώσεων η λύση είναι φυσικά η δημιουργία προγραμμάτων κατάρτισης. Άτομα που έχουν τις γνώσεις αλλά στερούνται τις απαραίτητες δεξιότητες η πολιτεία έχει την υποχρέωση να δημιουργήσει ευκαιρίες πρακτικής εξάσκησης με αναγνωρισμένους δεξιοτέχνες.
Ανάπτυξη Χώρας
Η ανάπτυξη μιας χώρας ή ενός τόπου γενικά είναι συνάρτηση των παρακάτω παραγόντων:
1. Φυσικών Πόρων: Φυσική Δομή
2. Επικοινωνιακών Πόρων: Πληροφορική Δομή
3. Κοινωνικών Πόρων: Κοινωνική Δομή
4. Παραγωγικών Πόρων: Επιχειρησιακή Δομή
5. Διακυβερνητικών Πόρων: Οργανωτική Δομή
Φυσική Δομή είναι το σύνολο των φυσικών πόρων που προσφέρει η γη και η θάλασσα. Οι πόροι αυτοί περιλαμβάνουν τόσο τον υπόγειο και υπέργειο πλούτο όσο και την ελκυστικότητα της γης και της θάλασσας ως μέσο ικανοποίησης αισθητικών αναγκών το ανθρώπου. Τουρισμός και επιστημονική μελέτη είναι δυο παραδείγματα παράγωγων ωφελειών των φυσικών πόρων.
Πληροφορική Δομή είναι το σύνολο των τεχνολογιών που προσφέρουν την ικανοποίηση ανθρώπινων αναγκών επικοινωνίας μεταξύ ατόμων του τόπου όπως και μεταξύ αυτών και των συνανθρώπων των σε άλλα μέρη της υφηλίου. Η χρήση κομπιούτερ και άλλων συσκευών επικοινωνίας όπως σταθερά και κινητά τηλέφωνα έχει γίνει σήμερα απαραίτητη για τη επιβίωση και ανάπτυξη του ανθρώπου.
Κοινωνική Δομή είναι ποιότητα των σχέσεων των ανθρώπων μεταξύ των και μεταξύ αυτών και άλλων γειτονικών ή/και απομακρυσμένων κοινωνιών. Η ύπαρξη πολιτιστικών και αθλητικών οργανισμών και ενεργειών είναι συνήθως ένα θετικό στοιχείο της κοινωνικής δομής του τόπου.
Επιχειρησιακή Δομή είναι το σύνολο κερδοσκοπικών οικονομικών δραστηριοτήτων του τόπου. Επιχειρήσεις έχουν ένα διπλό ρόλο σε ένα τόπο. Εκτός από την προφορά εργασίας στους κατοίκους του τόπου παράγουν ή εισάγουν προϊόντα που είναι απαραίτητα για τη επιβίωση των κατοίκων του τόπου.
Οργανωτική Δομή είναι η ικανότητα της διοίκησης του τόπου να δημιουργήσει ένα ενάρετο περιβάλλον το οποίο προσφέρει στους πολίτες τη ελευθερία να επιδιώξουν μια δραστηριότητα η οποία προσφέρει μια χρήσιμη υπηρεσία ή προϊόν στη κοινωνία.



Γράφημα 2: Το Πεντάγωνο της Ανάπτυξης ενός Τόπου

Σκοπός και Προϋποθέσεις μιας Ενάρετης Ανάπτυξης
Σύμφωνα με την δεσπόζουσα θεωρία οικονομικής ανάπτυξης ο σκοπός της ανάπτυξης είναι να εξασφαλίσει τη επικερδή χρήση του παραγωγικού συντελεστή που έχει σε αφθονία. Ο συντελεστής που είναι σε αφθονία αποτελεί το συγκριτικό πλεονέκτημα ενός τόπου. Η λογική αυτής της θεωρίας είναι ότι ό,τι είναι άφθονο έχει χαμηλότερη τιμή. Κατά συνέπεια ο τόπος με προϊόντα ή υπηρεσίες με χαμηλότερη τιμή θα είναι ανταγωνιστικότερος από ένα τόπο που προσφέρει προϊόντα ή υπηρεσίες σε υψηλότερες τιμές. Έτσι ο τόπος αυτός έχει και ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Σήμερα οι χώρες που έχουν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα είναι οι χώρες που έχουν το συγκριτικό πλεονέκτημα του χαμηλού εργατικού κόστους λόγω της αφθονίας των εργατικών χειρών. Χώρες που δεν κατάφεραν να χρησιμοποιήσουν επικερδώς τον άφθονο παράγοντα τότε αυτός γίνεται ένα αβάσταχτο βάρος της κοινωνίας.
Η ύπαρξη συγκριτικού πλεονεκτήματος είναι η απαραίτητη προϋπόθεση ανάπτυξης δεν είναι όμως ταυτόχρονα και η αναγκαία προϋπόθεση. Με άλλα λόγια δεν αρκεί να έχει ένας τόπος έναν ή περισσότερους άφθονους συντελεστές παραγωγής, δηλ., να έχει ένα συγκριτικό πλεονέκτημα. Για να μετατρέψει αυτό το συγκριτικό πλεονέκτημα σε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, δηλ., για να μπορέσουν τα προϊόντα ή υπηρεσίες του να ανταγωνιστούν τα «ξένα» στον τόπο του ή και ακόμη να εισχωρήσουν τις αγορές τους, θα πρέπει να γίνει «βέλτιστη» χρήση του λιγότερου ακριβού δηλ., άφθονου συντελεστή. Κοντολογίς δεν αρκεί να έχει ένα άτομο περισσότερες γνώσεις και δεξιότητες από ένα άλλο για να είναι πιο πετυχημένο. Θα πρέπει ταυτόχρονα να έχει την ευκαιρία να χρησιμοποιήσει αυτές τις γνώσεις και δεξιότητες. Το ίδιο ισχύει και έναν τόπο.
Η ανάπτυξη τόσο του ατόμου όσο και του τόπου πρέπει να ικανοποιεί τις παρακάτω προϋποθέσεις:
1. Διαθεσιμότητα
2. Πρόσβαση
3. Ανθεκτικότητα
4. Βοήθεια






Διαθεσιμότητα είναι η πραγματική ύπαρξη των πόρων ανάπτυξης.
Πρόσβαση είναι η ικανότητα του κάθε πολίτη να χρησιμοποιήσει τους πόρους ανάπτυξης.
Ανθεκτικότητα είναι η ικανότητα του κάθε πολίτη να αντέχει την οικονομική επιβάρυνση της χρήσης των πόρων ανάπτυξης.
Βοήθεια είναι η ύπαρξη υποστήριξης εκ μέρους της πολιτείας της προσπάθειας του κάθε πολίτη να χρησιμοποιήσει τις πηγές ή πόρους ανάπτυξη.
¬¬ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΒΗΜΑΤΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
Ανάπτυξη είναι μια ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ. Η διαδικασία είναι κάτι που αποτελείται από μια σειρά από μερικά λογικά βήματα. Είναι όπως μια σκάλα που αποτελείται από σκαλοπάτια. Για να ανέβει κανείς τη σκάλα και να φτάσει στον προορισμό του πρέπει να πατήσει πρώτα στο ένα σκαλί και μετά στο άλλο. Έτσι και με την ανάπτυξη. Για λόγους ευκολίας θα περιοριστούμε σε μια διαδικασία ανάπτυξης με τρία βήματα.
Βήμα Α: Που Βρισκόμαστε: Αποτύπωση της Παρούσας Κατάστασης
Βήμα Β: Που Θέλουμε να Πάμε: Ο Στόχος μας ή το Τέλος μας
Βήμα Γ: Πως Σχεδιάζουμε να Πάμε: Οι Στρατηγικές μας
Με λίγα λόγια η λογική αυτής της τρισδιάστατης διαδικασίας είναι απλή. Μας λέει ότι πριν αρχίσεις να κάνεις όνειρα και να τάζεις στον εαυτό σου και στους άλλους γαλάζιους ουρανούς και πεντακάθαρες θάλασσες ακολούθα τη συμβουλή των προγόνων μας «γνώθι σαυτόν», μάθε ποιος είσαι. Ποιες είναι οι πηγές σου ή οι πόροι σου; Η απάντηση σε αυτή τη ερώτηση θα σου δώσει μια ιδέα των δυνατοτήτων και αδυναμιών που έχει το σύστημα που θέλεις να αναπτύξεις.
Ο Δήμος Αριστοτέλης ως Ένα Ζωντανό Δυναμικό Σύστημα
Η σύγχρονη επιστήμη μελετά τον άνθρωπο ως ένα σύστημα το οποίο βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με το εξωτερικό του περιβάλλον. Μέσα σ ένα τέτοιο σύστημα μας λέει ο Δημόκριτος «Ο άνθρωπος σχετίζεται πάντοτε με τις εκάστοτε περιστάσεις, τις προσφερόμενες δυνατότητες και ανάγκες, που μεταβάλλονται, αφού βρίσκονται, όπως και ο κόσμος, σε μια διαρκή αμφισβήτηση. Για το λόγο αυτό συνιστάται όπως ρυθμίζει τις πράξεις του ανάλογα με την εύνοη στιγμή, τον καιρό, για να πετύχει το μέτρο, αυτό που θα του εξασφαλίσει μια μέγιστη δυνατή ισορροπία και αυτάρκεια.» Η αυτονόητη ιδέα αυτής της συμβολής του Δημόκριτου είναι ότι ο άνθρωπος θα πρέπει να ανιχνεύει το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζει το οποίο σύμφωνα με τον Δημόκριτο «βρίσκεται σε συνεχή αμφισβήτηση.» Σε γενικές γραμμές ο άνθρωπος ως ένα ζωντανό και δυναμικό σύστημα μπορεί να πραγματοποιήσει μόνο ότι του «επιτρέπει» το περιβάλλον.
Για ευκολία θα παραδεχτούμε τις γνώμες της σύγχρονης επιστήμης που μας λέει ότι το περιβάλλον μπορεί να ληφθεί ως μια σειρά (α) Περιορισμών [Π] (β) Απειλών [Α] και (γ) Ευκαιριών [Ε] (ΠΑΕ). Εννοιολογικά ο όρος «περιβάλλον», όπως λέει και η λέξη, περιλαμβάνει ό,τι είναι γύρω από τον άνθρωπο. Δυστυχώς ο δημοφιλής ορισμός του περιβάλλοντος ως αποκλειστικά και μόνο ο φυσικός κόσμος ή η φύση δεν είναι επαρκείς. Στο δικό μας ορισμό περιλαμβάνονται όλα όσα «επηρεάζουν τη ζωή του ανθρώπου τα οποία ο άνθρωπος δεν ελέγχει άμεσα.» Έτσι στους παράγοντες του περιβάλλοντος περιλαμβάνονται οι άμεσοι γείτονες, συνεργάτες, συγγενείς, και ολόκληρη η κοινωνία εφόσον επηρεάζουν και επηρεάζονται από τις ενέργειες του ατόμου.
Όπως δείχνει το γράφημα 3 ο δήμος Αριστοτέλης παρομοιάζεται με ένα ισοσκελές τρίγωνο στη βάση του οποίου είναι ο παράγοντας «άνθρωποι» και στις δυο πλάγιες πλευρές είναι οι δυο όψεις της φύσης. Οι σχέσεις μεταξύ ανθρώπου και της φύσης πρέπει να είναι ισορροπημένες με τη σημασία ότι η ύπαρξη και ανάπτυξη τις καθεμιάς πλευράς του τριγώνου θα συμβάλει στην ύπαρξη και ανάπτυξη κάθε άλλης πλευράς. Για να συνεχίσει να έχει τη ιδιότητα του ισοσκελούς τριγώνου θα πρέπει κάθε ανάπτυξη να είναι διατηρήσιμη ή βιώσιμη [sustainable], δηλ., να μην μειώνει τη δυνατότητα των άλλων δυο πλευρών να αναπτυχθούν ακολουθώντας τη ίδια βασική αρχή της διατήρησης της ισορροπίας.


Βήμα Α: Που Βρισκόμαστε: Αποτύπωση της Παρούσας Κατάστασης
Το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να κάνει η νέα διοίκηση του νέου δήμου είναι η εκτίμηση των τριών πλευρών του μαγικού τριγώνου. Ασπαζόμενοι την βασική αρχή ότι «Το ύψιστο αγαθόν, το οποίο επιδιώκουν οι άνθρωποι είναι η ευδαιμονία,» η νέα διοίκηση πρέπει να θέσει ως απώτερο σκοπό, ως το τέλος, για να χρησιμοποιήσουμε την ορολογία του Αριστοτέλη, την ευδαιμονία των πολιτών του Δήμου. Η επίτευξη ενός σκοπού ή τέλους εξαρτάται από την ύπαρξη και άρτια χρήση των πόρων του Δήμου. Γι αυτό το λόγο η διοίκηση πρέπει πρώτα από όλα να κάνει μια σοβαρή προσπάθεια να εκτιμήσει τις δυνατότητες του συστήματος. Το αποτέλεσμα αυτής της εκτίμησης θα είναι μια εικόνα του αριθμού των ανθρώπων και των ικανοτήτων της φύσης να ικανοποιήσει τις επιθυμίες και ανάγκες των. Η εκτίμηση θα προσφέρει επίσης μια καλή και αντικειμενική εικόνα των γνώσεων και δεξιοτήτων των ανθρώπων. Ήδη ο νέος Δήμαρχος Θεσσαλονίκης έχει ξεκινήσει μια τέτοια εκτίμηση.

«Την απόφασή του να αναθέσει σε ανεξάρτητο ιδιωτικό οίκο την πλήρη και αναλυτική απογραφή όλων των περιουσιακών στοιχείων του δήμου, κινητών και ακινήτων, καθώς και την ακριβή αποτύπωση των οικονομικών δεδομένων ανακοίνωσε ο Γιάννης Μπουτάρης στην πρώτη σύσκεψη της δημοτικής ομάδας του, η οποία έγινε μετά την ορκωμοσία. Ο νεοεκλεγείς δήμαρχος σύμφωνα με πληροφορίες είπε ότι «αυτό μας επιβάλλει το καθεστώς αδιαφάνειας που υπήρξε όλα τα προηγούμενα χρόνια στο δήμο. Πρέπει να γνωρίζουμε επακριβώς τι παραλαμβάνουμε, για να γνωρίζουμε ποιες είναι οι ακριβείς υποχρεώσεις μας και ποιες οι δυνατότητες που έχουμε ως δήμος». Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες η λύση της απογραφής κρίθηκε αναγκαία μετά και τις συναντήσεις που είχαν οι νέοι αντιδήμαρχοι με τους απερχόμενους, από τις οποίες προέκυψε ότι «ο βαθμός ενημέρωσης δεν ήταν ικανοποιητικός». Στις προθέσεις του κ. Μπουτάρη είναι η υπόθεση της απογραφής να έχει ολοκληρωθεί μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2011.» ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, 26, ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2010.
Το ίδιο ισχύσει και για το κράτος. «Εγκύκλιος του υπουργού Εσωτερικών, Γ. Ραγκούση, με θέμα την αξιοποίηση του ανθρωπίνου δυναμικού στη Δημόσια Διοίκηση, απεστάλη σήμερα, σε φορείς του δημόσιου τομέα. Στόχος του Υπουργείου είναι η βέλτιστη αξιοποίηση του πολιτικού προσωπικού του δημοσίου, με βάση τα προσόντα του, λαμβάνοντας υπόψη την αδυναμία προσλήψεων, λόγω της κρίσιμης οικονομικής κατάστασης της χώρας. Έτσι, καλούνται όλα τα Υπουργεία, τα Ν.Π.Δ.Δ. και οι Ανεξάρτητες Αρχές, να προβούν σε αναλυτική καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης, όσον αφορά τη στελέχωση των υπηρεσιών τους. Δηλαδή, σε καταγραφή των κλάδων και των ειδικοτήτων που παρουσιάζουν ελλείψεις σε προσωπικό, καθώς και των κλάδων και των ειδικοτήτων που απασχολούν προσωπικό, το οποίο δεν αξιοποιείται επαρκώς.» ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 26, ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2010.
Η προσωπική μου γνώμη είναι ότι οι προηγούμενες διοικήσεις του δήμου ακολουθώντας την πεπατημένη: δεν έκαναν βέλτιστη χρήση των τριών πλευρών του Τριγώνου Ανάπτυξης. Η χρήση του παράγοντα ΓΗ: ΞΗΡΑ ακολούθησε την παραδοσιακή προσέγγιση που βλέπει τη γη ως μια αποθήκη μεταλλευμάτων, καλλιέργειας διαφόρων γεωργικών αγαθών και εκτροφής ζώων, και εκμετάλλευσης δασών για τη παραγωγή ξυλιάς. Ο παράγοντας ΓΗ: ΘΑΛΑΣΣΑ είχε τη ίδια προσέγγιση: χρησιμοποιήθηκε σχεδόν αποκλειστικά ως μια αποθήκη ψαριών. Με την πάροδο του χρόνου και την εξέλιξη της τεχνολογίας η εκμετάλλευση αυτών των δυο παραγόντων ακολούθησε μια μη διατηρήσιμη τροχιά. Η εντατική χρήση λιπασμάτων της σύγχρονης γεωργίας εξάντλησε την ικανότητα της γης να παράγει και μόλυνε τα ποτάμια και τη θάλασσα από τα διάφορα χημικά και φυτοκτόνα. Η ανεξέλεγκτη εκμετάλλευση των δασών που οδήγησε στην ολοκληρωτική αποξήλωση ολόκληρων δασών μείωσε την ικανότητα των να λειτουργούν ως φυσικά εμπόδια στη ροή των βροχών με αποτέλεσμα τεράστιων καταστρεπτικών κατολισθήσεων.
Ο παράγοντας ΓΗ: ΘΑΛΑΣΣΑ είχε τη ίδια και χειρότερη τύχη. Η παραδοσιακή αντίληψη του έλληνα είναι ότι η θάλασσα είναι ένα δημόσιο αγαθό που ανήκει αποκλειστικά και μόνο σε όλους τους αλιείς. Η χρήση της θάλασσας ως μέσω ικανοποίησης του ζην των ψαράδων ακολούθησε την ίδια τροχιά με την γεωργία: η χρήση της τεχνολογίας επέτρεπε όλο και μεγαλύτερα ψαράδικα να ψαρεύουν σε όλο και μεγαλύτερα βάθη και να έχουν όλο και μεγαλύτερες σοδιές. Η χρήση της τεχνολογίας εξεύρεσης και παγίδευσης ψαριών οδήγησε στη εξάντληση της ικανότητας της θάλασσας να αναπαράγει. Το αναπόφευκτο αποτέλεσμα ήταν το ίδιο με τη γεωργίας: μια θάλασσα με όλο και λιγότερα ψάρια και μολυσμένη από τα απόβλητα των καραβιών και των ψαράδων.
Η Νέα Προσέγγιση
Το νέο μοντέλο ανάπτυξης προσθέτει στους δυο παράγοντες της γης ένα νέο χαρακτηριστικό: εκτός από το να είναι πηγές ικανοποίησης των φυσικών αναγκών διατροφής του ανθρώπου η γη, ξηρά και θάλασσα, προσφέρει ένα μέσο ικανοποίησης των αναγκών του ανθρώπου που πηγάζουν από το γεγονός ότι ο σημερινός άνθρωπος είναι ο άνθρωπος της ΣΧΟΛΗΣ (Homo Ludens). Έχοντας ικανοποιήσει σχεδόν όλες τις φυσιολογικές του ανάγκες ο άνθρωπος του 21ου αιώνα έχει δημιουργήσει αισθητικές ανάγκες που αποσκοπούν στο να γεμίσουν τον όλο και αυξανόμενο ελεύθερο χρόνο που οι επιστημονικές και τεχνολογικές επιτεύξεις χαρίζουν στον άνθρωπο. Έτσι η επικοινωνία του σημερινού ανθρώπου με τη φύση (ξηρά και θάλασσα) έχει πάρει μια άλλη μορφή. Ο άνθρωπος βλέπει τη φύση όχι ως μια τεράστια αποθήκη υλικών αγαθών ή μια απύθμενη λεκάνη αποβλήτων αλλά ως ένα τόπο ατέρμονων ευκαιριών ψυχικής απόλαυσης και σωματικής εξάσκησης.
Η χρήση αυτών των προσόντων της φύσης ακολουθεί τους ίδιους κανόνες και νόμους που διέπει τις άυλες πηγές: η χρήση ενός ατόμου δεν στερεί την ικανότητα χρήσης εκ μέρους ενός άλλου. Ο νόμος της χρήσης των υλικών πηγών είναι αυτό που οι σύγχρονοι οικονομολόγοι ονομάζουν «το παιχνίδι του μηδενικού αποτελέσματος» όπου ό,τι έχω εγώ δεν μπορείς να έχεις εσύ. Τα δικά μου κέρδη μείον οι δικές σου απώλειες ίσον μηδέν. Η χρήση της φύσης ως μέσον ψυχικής ή οπτικής απόλαυσης και σωματικής εξάσκησης είναι ένα παιχνίδι «μη μηδενικού αποτελέσματος» όπου η απόλαυση του βουνού και της θάλασσας από μια ομάδα ανθρώπων δεν στερεί τη ευκαιρία απόλαυσης από μια άλλη ομάδα. Με άλλα λόγια σε αυτό το παιχνίδι «μη μηδενικού αποτελέσματος» όλοι κερδίζουν και κανείς δεν χάνει.
Τα Συγκριτικά Πλεονέκτημα της Ελλάδας και του Δήμου Αριστοτέλης
Ο Δήμος Αριστοτέλης είναι ένας μικρόκοσμος της Ελλάδας. Η Ελλάδα όπως όλος ο ανεπτυγμένος κόσμος ξεκίνησε το ταξίδι της ανάπτυξης ακολουθώντας το παραδοσιακό μοντέλο. Η χώρα αναπτύσσεται κατ αρχή ασχολούμενη με την πρωτογενή παραγωγή που είναι κυρίως η χρήση κατοικίδιων ζώων για διατροφή και στην βοήθεια στην γεωργία. Παράλληλα ένα σημαντικό ποσοστό των κατοίκων ασχολούνταν με την εκμετάλλευση δασών και της θάλασσας (Πρωτογενής Παραγωγή). Το επόμενο στάδιο ανάπτυξης είναι η βιομηχανική επεξεργασία της πρωτογενούς παραγωγής (Δευτερογενής Παραγωγή). Το τρίτο στάδιο ανάπτυξης είναι η αρχή της άυλης απασχόλησης (Τριτογενής Παραγωγή). Στο στάδιο αυτό ένα μεγάλο ποσοστό των κατοίκων ασχολείται κυρίως με την ικανοποίηση των αναγκών των συνανθρώπων των. Η δεκαετίες 1960 και 1970 έφεραν μια διαφορετική απασχόληση στη ανθρωπότητα. Ενώ τα τρία πρώτα στάδια ανάπτυξης η εξέλιξη είχε κάποια λογική με τη σημασία ότι η επιτυχία του προηγούμενου σταδίου υπέβαλε τη γέννηση του επόμενου σταδίου το τεταρτογενές στάδιο «έπιασε την Ελλάδα στον ύπνο.»
Η ανατολή της Τεταρτογενούς Ανάπτυξης βρήκε τον περισσότεροι κόσμο απροετοίμαστο. Η τεχνολογία της πληροφορίας και των τηλεπικοινωνιών για τις πέντε πρώτες δεκαετίες μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο ήταν το αποκλειστικό προνόμιο των Αμερικανών. Η Ευρώπη, και κατά ένα μεγαλύτερο βαθμό η Ελλάδα, δεν κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα επιχειρησιακό περιβάλλον που θα επέτρεπε την δημιουργία επιχειρήσεων πληροφορίας και τηλεπικοινωνιών. Το μεγάλο παράδοξο είναι ότι κατά την διάρκεια αυτών δεκαετιών η Ελλάδα χρηματοδότησε την παιδεία χιλιάδων μαθηματικών, μηχανικών και άλλων επιστημόνων πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών.


Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΗΚΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑTΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ






ΚΑΝΕΝΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟ Ή ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ!

ΠΕΝΤΑΓΕΝΗΣ
ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ
ΤΕΤΑΡΤΟΓΕΝΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
ΝΕΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΧΟΛΗΣ
ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ & ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗΣ
ΒΑΣΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ
ΔΙΑΤΡΟΦΗ, ΥΓΕΙΑ
ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑ
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ
ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ
ΓΕΩΡΓΙΑ, ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ
ΑΛIΕΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
1800 ΧΡΟΝΟΣ 2020

Γράφημα 4. Στάδια Ανάπτυξης και Εξέλιξης της Ανθρωπότητας
Το Γράφημα 4 παρουσιάζει τη εξέλιξη της ανάπτυξης. Τα πρώτα δυο στάδια (Γράφημα 4 α) δεν προσφέρουν κανένα συγκριτικό ή ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τη Ελλάδα. Η γη ως μέσο παραγωγής δημητριακών ή και κτηνοτροφίας έχει εξαντληθεί. Το ίδιο και με τη θάλασσα. Η έντονη αλιεία εξήντλησε τη ικανότητα αναπαραγωγής των ψαριών. Επιπλέον μεγαλύτερες χώρες που χρησιμοποιούν πιο σύγχρονη τεχνολογία γεωργίας, κτηνοτροφίας και αλιείας χτύπησαν τις τιμές σε τόσο χαμηλά επίπεδα που κάνουν ασύμφορη την προφορά των ελληνικών προϊόντων. Εκτός τούτου οι νέοι που έχουν τελειώσει το λύκειο ή ένα από τα πολυάριθμα ΑΕΙ και ΤΕΙ απαξιούν να ασχοληθούν με τη γεωργία και αλιεία. Η ελάχιστη εκμετάλλευση γης και θαλάσσης απασχολεί κυρίως αλλοδαπούς.










ΚΑΝΕΝΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟ Ή ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ


ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ
ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ
ΓΕΩΡΓΙΑ, ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ
ΑΛIΕΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
1800
Γράφημα 4 α. Το Παρελθόν
Το Γράφημα 4 β παρουσιάζει μια ελπίδα για το μέλλον της Ελλάδας. Η Ελλάδα σήμερα έχει ένα τεράστιο απόθεμα πτυχιούχων τεχνικών, επιστημονικών και ακαδημαϊκών σχολών. Έρευνες έχουν δείξει ότι η Ελλάδα βρίσκεται πάνω από μέσο όρο της ΕΕ. [Καραλής, ]. Χιλιάδες αν όχι εκατομμύρια νέων έχουν ένα δίπλωμα ηλεκτρολόγου, υδραυλικού, μαραγκού, χτίστη, νοσηλευτή, καπετάνιου μικρών και μεγάλων πλοίων, προγραμματιστή, χειριστή, επισκευαστή, κομπιούτερ, και άλλων ηλεκτρονικών και τηλεπικοινωνιακών συσκευών από τα διάφορα σχολεία εκπαίδευσης ενηλίκων όπως ΚΕΚ. Εξίσου μεγάλος είναι ο αριθμός νέων με πτυχία τετραετούς φοίτησης σε ελληνικά ΑΕΙ και ΤΕΙ και με μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό και το εσωτερικό. Όλοι αυτοί οι νέοι είναι εξαιρετικοί υποψήφιοι «εργάτες γνώσης» που απαιτούν οι τρεις επόμενες βαθμίδες ανάπτυξης που απεικονίζονται στο Γράφημα 5 β.










ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ
ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ!

ΠΕΝΤΑΓΕΝΗΣ


ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ
ΤΕΤΑΡΤΟΓΕΝΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
ΝΕΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΧΟΛΗΣ
ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗΣ
ΒΑΣΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ
ΔΙΑΤΡΟΦΗ, ΥΓΕΙΑ,
ΠΑΙΔΕΙΑ, ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
ΧΡΟΝΟΣ 2020

Γράφημα 4 β. Το Μέλλον
Τι είναι αυτό που εμποδίζει την χώρα να λάβει μέρος στις τρεις αυτές βαθμίδες ανάπτυξη; Η ύπαρξη των νέων που έχουν τουλάχιστον τις γνώσεις αφού είναι κάτοχοι των πτυχίων και πιθανόν έχουν ή μπορούν σχετικά γρήγορα να αποκτήσουν τις δεξιότητες που απαιτούν οι νέες απασχολήσεις είναι ένα από τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας. Αναρωτιέται κανείς γιατί δεν μετατρέπονται αυτά τα συγκριτικά πλεονεκτήματα σε ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα; Ένα μέρος της απάντησης βρίσκεται στην νοοτροπία του έλληνα ο οποίος βλέπει την απόκτηση ενός πτυχίου ως το εισιτήριο εξασφάλισης μια θέσης στον δημόσιο τομέα. Η πλειονότητα των νέων απαιτούν από το κράτος να τους «αποκαταστήσει» άμα τη λήψη του πτυχίου. Επίσης το κράτος δεν έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα περιβάλλον που θα παροτρύνει και θα ενθαρρύνει τους νέους να δοκιμάσουν τη τύχη στην αυτοαπασχόληση ή το «επιχειρείν.» Η γνώμη μας είναι ότι η προώθησης του επιχειρείν είναι η μόνη στρατηγική παροχής μιας σημαντικής απασχόλησης των νέων.
ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑ
Ισχυριστήκαμε παραπάνω ότι για να αποδειχτεί ο Δήμος αντάξιος του ονόματός του Αριστοτέλη παίρνουμε ως δεδομένο τα διδάγματα του και αυτά του δασκάλου του Πλάτωνα. Ο Πλάτων μας λέει ότι «Η ένδεια, η έλλειψη αυτάρκειας του ατόμου, είναι βασική προϋπόθεση της ιδρύσεως της πόλεως.» Ο Αριστοτέλης μας λέει ότι « η δ αυτάρκεια τέλος βέλτιστον.» Επίσης παραδεχόμαστε και τη γνώμη του για το ρόλο που θα πρέπει να παίξει η πολιτεία. Ο σκοπός της πολιτικής είναι σύμφωνα με τον Αριστοτέλη «να καθορίσει το ρυθμό του κοινού πολιτικού βίου μέσα σε τέτοια πλαίσια τα οποία θα κάνουν δυνατό ν’ αποκτήσει ο άνθρωπος που ζει στην πολιτεία τη «σύμμετρη προς φύση του ευδαιμονία.» Κατά τον Αριστοτέλη η άρθρωση της πολιτείας έχει ως σκοπό τη εξασφάλιση του «ζην,» το οποίο προϋποθέτει το μη αυτάρκες του ατόμου. Όταν όμως επιτευχθεί αυτό, τότε θέτει ως σκοπό το «ευ ζην.» Για τον Αριστοτέλη αυτάρκεια είναι η ταυτόχρονη ικανοποίηση του «ζην» και του «ευ ζην.» Η αυτάρκεια αποτελεί τη αναγκαία και ικανή συνθήκη για τον ευδαίμονα βίο των πολιτών Το ύψιστο αγαθόν, το οποίο επιδιώκουν οι άνθρωποι είναι η ευδαιμονία (επιτυχία στη ζωή μας).
Το γράφημα 5 προσομοιάζει τη εξέλιξη του ανθρώπου ως μια σκάλα. Η βάση της σκάλας είναι η προϋπόθεση ότι οτιδήποτε επιχειρεί ο άνθρωπος θα πρέπει να είναι αποτελεσματικό. Ο Αριστοτέλης είναι γνωστός ως ένας αν όχι ο μοναδικός φιλόσοφος που ανήκει στη σχολή των τελεολογικών. Αυτό φαίνεται από τη μελέτη των τεσσάρων αιτιών του Αριστοτέλη και συνοψίζεται εδώ με το πεδίο « η δ αυτάρκεια τέλος βέλτιστον.»







ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΒΗΜΑ Α: ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
Πιο πάνω παρουσιάσαμε το Δήμο Αριστοτέλης ως ένα ανοιχτό-δυναμικό-ζωντανό σύστημα και το παρομοιάσαμε με ένα ισοσκελές τρίγωνο του οποίου η μια πλευρά Α αντιπροσωπεύει τη ΓΗ: ΞΗΡΑ, η άλλη πλευρά Β τη ΓΗ: ΘΑΛΑΣΣΑ και η βάση Γ τον ΑΝΘΡΩΠΟ. Το πρώτο βήμα σε κάθε προσπάθεια προγραμματισμού είναι να πάρει ο δήμος μια ιδέα σχετικά με τις ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ και ΠΟΙΟΤΗΤΕΣ αυτών των τριών πλευρών του τριγώνου. Κάθε οντότητα έχει ορισμένα χαρακτηριστικά που εκφράζονται σε αριθμούς σχετικά εύκολα. Μερικά άλλα χαρακτηριστικά πρέπει να εκτιμηθούν από ανθρώπους ή οργανισμούς που έχουν εξειδικευτεί σε τέτοιες ενέργειες. Το έργο εκτίμησης και καταμέτρησης των τριών πλευρών του τριγώνου είναι δύσκολο αλλά αναγκαίο. Εδώ προσφέρουμε μερικές προτάσεις υπό μορφή πινάκων.
ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΟΣ ΓΗ: ΞΗΡΑ
ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ ΔΑΣΗ ΑΛΛΑ
ΙΕΡΙΣΣΟΣ
ΑΡΝΑΙΑ
Μ. ΠΑΝΑΓΙΑ
ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ
ΝΕΟΧΩΡΙ
ΚΤΛ
ΣΥΝΟΛΟ
Πίνακας 1. Ο Παράγοντας ΓΗ: ΞΗΡΑ

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ ΓΗ: ΘΑΛΑΣΣΑ
ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΤΕΤΡΑΓΩΝΙΚΑ ΧΙΛΙΟΜΕΤΡΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ
ΨΑΡΙΩΝ ΠΑΡΑΛΙΕΣ ΜΑΡΙΝΕΣ
ΙΕΡΙΣΣΟΣ
ΒΑΡΒΑΡΑ
ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ
ΣΤΡΑΤΩΝΙ
ΠΙΡΓΑΔΙΚΙΑ
ΝΕΑ ΡΟΔΑ
ΚΤΛ
ΣΥΝΟΛΟ
Πίνακας 2. Ο Παράγοντας ΓΗ: ΘΑΛΑΣΣΑ
ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ ΑΝΘΡΩΠΟΙ
ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΗΛΙΚΙΑ ΜΟΡΦΩΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΙΕΡΙΣΣΟΣ
ΑΡΝΑΙΑ
…..



ΣΥΝΟΛΟ
Πίνακας 3. Οι Ανθρώπινοι Πόροι (Ο Άνθρωπος)
Όλοι αυτοί οι πίνακες θα είναι του τύπου Εξελ για να είναι δυνατή η μεγαλύτερη περιεκτικότητα και η γραφική παράσταση. Φυσικά όλα σχεδόν αυτά τα στοιχεία υπάρχουν στις διάφορες στατιστικές υπηρεσίες του νομού και γενικά του κράτους. Η βασική ιδέα του τρόπου που παρουσιάζουμε εδώ το τρίγωνο είναι να μπορέσει να δει ο ενδιαφερόμενος τις σχέσεις μεταξύ των τριών παραγόντων. Με μια γρήγορη ματιά θα μπορέσει ο Δήμαρχος να «δει» τι προβλήματα έχει ο Δήμος. Για παράδειγμα αν δει ότι ένα μεγάλο ποσοστό των ΝΕΩΝ μεταξύ 20 και 30 ετών έχουν διπλώματα ηλεκτρολόγων ή μηχανικών και είναι άνεργοι τότε το μήνυμα που θα πρέπει να πάρει ο Δήμος είναι ότι αυτοί οι άνθρωποι θα πρέπει να βρουν μια απασχόληση. Με άλλα λόγια τα «νούμερα» που δεν λένε ψέματα θα υποδείξουν στον Δήμο ποιες προτεραιότητες θα πρέπει να επιλέξει η διοίκηση.
ΟΙ ΝΕΟΙ ΚΑΙΡΟΙ
Παραπάνω περιγράψαμε τη νέα προσέγγιση ανάπτυξης. Υποστηρίξαμε ότι η παραδοσιακή προσέγγιση ανάπτυξης μέσω δημιουργίας μεγάλων ιδιωτικών ή δημοσίων επιχειρήσεων δεν ενδείκνυται πλέον. Πολλοί είναι οι λόγοι για την μη αποτελεσματικότητα της παραδοσιακής προσέγγισης ανάπτυξης. Το φαινόμενο «παγκοσμιοποίηση» είναι το επίκεντρο των σεισμών που επέφερε η ανατολή του 21ου αιώνα το τσουνάμι αλλαγών. Το άνοιγμα των εθνικών συνόρων που ακολούθησε τη ένταξη της Ελλάδας στην ΕΕ και η ντε φάκτο κατάργηση των συνόρων που επέφερε η τεχνολογία πληροφοριών και τηλεπικοινωνιών έβγαλε στη φόρα πολλά προβλήματα που οι εκάστοτε κυβερνήσεις της Ελλάδας έκρυβαν κάτω από τους τάπητες της λεγόμενης «κοινωνικής παροχής με δανικά χρήματα.» Ο ιδιωτικός φορέας που έτυχε ιδιαιτέρας μεταχείρισης μέσω πριμοδοτήσεων και άλλων φορολογικών απαλλαγών δοκίμασε τα πρώτα χτυπήματα. Δραστηριότητες που παραδοσιακά τύγχαναν προνομιακής μεταχείρισης λόγω του ότι απασχολούσαν ένα μεγάλο αριθμό εργαζομένων αποδείχτηκαν ασύμφορες. Προϊόντα και υπηρεσίες που προφυλαγόταν από τον «ξένο» ανταγωνισμό παραγκωνίστηκαν από παρόμοια που προέρχονταν από χώρες με χαμηλότερο κόστος και πολλάκις καλύτερη ποιότητα.
Παράλληλα με αυτήν την έκθεση των ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών στον εξωτερικό ανταγωνισμό η ελευθερία του ατόμου να έχει πρόσβαση σε πηγές γνώσης σε όλη την υφήλιο μέσω του διαδικτύου ενδυνάμωσε τον νέο. Αυτή η ενδυνάμωση ενισχύθηκε περαιτέρω και από την πολιτεία που δημιούργησε εκατοντάδες σχολές εκπαίδευσης ενηλίκων που αποσκοπούσε «στην προσωπική ολοκλήρωση, τη ιδιότητα του ενεργού πολίτη, την κοινωνική ένταξη και τη απασχολησιμότητα». (Βεργίδης, Καραλής και Κουλαουζίδης, Έκθεση για τη Δια Βίου Μάθηση στη Ελλάδα: Υπάρχουσα Κατάσταση και Προτάσεις Μετασχηματισμού, Αθήνα Μάιος 2010). Το αναπόφευκτο αποτέλεσμα αυτής της «ανισόρροπης» ανάπτυξης της Ελλάδας ήταν η παραγωγή πολλών «δυνητικών» και η συρρίκνωση πολλών «πραγματικών» εργατικών θέσεων του ιδιωτικού τομέα: συνεπώς το κράτος αναδύεται ως ο μοναδικός σωτήρας, ως ο τελικός διαθέσιμος εργοδότης ! Έτσι ξεχείλισε ο δημόσιος τομέας από «συμβασιακούς, στάζι, κτλ.»
Η μοναδική Λύση
Έχω ένα ποίημα που δείχνω στους μαθητές μου μεγάλους και μικρούς. Το ποίημα παρουσιάζει μια φωλιά με μια μάνα και μερικά πουλάκια. Η μάνα προσπαθεί να πείσει τα πουλάκια να εγκαταλείψουν τη φωλιά. Τα πουλάκια αρνούνται με τη διαμαρτυρία «…μα θα πέσουμε και θα σκοτωθούμε.» Μετά από πολλές προσπάθειες τελικά η μάνα απηύδησε και τα έσπρωξε. Και ρωτούσα τους μαθητές «…και τι νομίζετε ότι έγινε;» Η πλειονότητα των απαντήσεων είναι σχεδόν πάντα η ίδια σε κάθε χώρα αλλά ιδιαίτερα στην Ελλάδα «Τα πουλάκια σκοτώθηκαν.» Οι μαθητές μένουν κατάπληκτοι όταν αποκαλύπτω την τελευταία γραμμή του ποιήματος που λέει «…και πέταξαν!»
Καιρός είναι λοιπόν όλοι αυτοί οι νέοι με τα πτυχία αντί να περιμένουν να «τακτοποιηθούν και να κατοχυρωθούν από το κράτος» να «πετάξουν.» Η πολιτεία τους έδωσε όλα τα προσόντα που χρειάζονται να ξεκινήσουν μια εργασία που θα τους δώσει την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουν τα δικά τους φτερά. Χώρες πολύ πιο ανεπτυγμένες από τη Ελλάδα ακολούθησαν αυτό ακριβώς το δρόμο. Η Φιλανδία για παράδειγμα όταν διαπίστωσε ότι η εταιρεία ΝΟΚΙΑ που έκανε τη χώρα πασίγνωστη ως η χώρα υψηλής τεχνολογίας στην κινητή τηλεφωνία έχανε ανταγωνιστικότητα στις εταιρείες της Ασίας, Apple, Google, και άλλες σύγχρονες εταιρείες υιοθέτησε ένα διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης: startups! Καθόσον ο γίγαντας της κινητής τεχνολογίας και ο πρωταγωνιστής της χώρας χαροπαλεύει η Φιλανδία ψάχνει για λύση στις νεοσυσταθέντες μικρές επιχειρήσεις όπως η Rovio Mobile μια επιχείρηση που λανσάρει στη αγορά ένα καινούργιο ηλεκτρονικό παιχνίδι τα Εξαγριωμένα Πουλιά (Angry Birds).
Όπως το περιγράφει το περιοδικό Business Week/Bloomberg «Το παιχνίδι παρουσιάζει χοίρους που κλέβουν αυγά κάτω από την επίθεση από τα οργισμένα πουλιά. Αυτό το παιχνίδι μπορεί να μην φαίνεται ότι θα στηρίξει το οικονομικό μέλλον μιας χώρας, αλλά διαδραματίζει έναν μεγάλο ρόλο στα σχέδια της Φιλανδίας. Καθόσον το εθνικό αστέρι τεχνολογίας Νόκια αρχίζει να εξασθενίζει, η κυβέρνηση ελπίζει η μελλοντική ευημερία της θα φωτιστεί από τις επιχειρήσεις όπως Rovio Mobile, ο κατασκευαστής ενός έξυπνου τηλεφωνικού παιχνιδιού τα Εξαγριωμένα Πουλιά. Το παιχνίδι έχει κατεβαστεί (downloaded) περισσότερες από 36 εκατομμύριο φορές για τουλάχιστον $1την κάθε φορά.» [After Nokia, Can Angry Birds Propel Finland? As the handset giant and national champ flags, Finland looks to startups like Rovio Mobile for growth, By Diana ben-Aaron, Business Week Bloomberg, Dec. 2, 2010.] Για να βοηθήσει η κυβέρνηση ωθεί την υποστήριξη για τους νέους καινοτόμους. Η εθνική ερευνητική χρηματοδοτική οργάνωση, Tekes, διπλασίασε τη χρηματοδότηση για τις νέες επιχειρήσεις €30 εκατομμύριο ετησίως μέχρι 2014. Άλλα προγράμματα παρέχουν πρόσθετα €30 εκατομμύριο για να υποστηρίξουν τα ξεκινήματα.
Το παράδειγμα της Φιλανδίας επαναλαμβάνεται σε πολλές άλλες χώρες ιδιαίτερα στις λεγόμενες αναδυόμενες ή αναπτυσσόμενες χώρες. Πολλοί είναι οι λόγοι αυτής της προτίμησης της ανάπτυξης μέσω μικρών νεοσύστατων (Start-ups) επιχειρήσεων. Καταρχάς τα απαιτούμενα κεφάλαια εκκίνησης των είναι μικρά. Οι ιδρυτές των είναι νέοι «πεινασμένοι» για αρχική αναγνώριση και τελικά οικονομικά οφέλη και απίστευτο πλούτο. Τελικά αυτού του είδους επιχειρήσεις έχουν αποδειχτεί δημιουργοί βιώσιμων θέσεων εργασίας μεγάλης διάρκειας. Μια μελέτη της Ewing Marion Kauffman Foundation με τον τίτλο After Inception: How Enduring is Job Creation by Startups? βρήκε ότι η παραδοσιακή γνώμη για τις νέες επιχειρήσεις ότι οι εργατικές θέσεις που δημιουργούν οι νέες επιχειρήσει εξατμίζονται μετά από μερικά χρόνια λόγω της εξόδου των από τη αγορά δεν ευσταθεί. Η ανάλυση νέων επιχειρήσεων μεταξύ 1977 και 2000 κατέληξε στα εξής συμπεράσματα:
• Οι ομάδες των εταιριών που αρχίζουν κάθε έτος διατηρούν, κατά μέσον όρο, 80 τοις εκατό της αρχικής συνολικής απασχόλησής όταν φτάσουν στην ηλικία πέντε ετών.
• Οι παλαιότερες ομάδες εταιριών έχουν όλο και περισσότερο υψηλότερα ποσοστά διατήρησης απασχόλησης κατά την διάρκεια των πέντε ετών, αλλά αυτά τα ποσοστά δεν είναι ουσιαστικά υψηλότερα από εκείνα των νέων ομάδων.
• Οι ομάδες που αρχίζουν κατά τη διάρκεια μιας ύφεσης μισθώνουν λιγότερους ανθρώπους στα αρχικά έτη μετά από τη γέννησή τους, αλλά σύντομα πιάνουν τα ίδια επίπεδα απασχόλησης στην ηλικία πέντε ετών.
After Inception: How Enduring is Job Creation by Startups?)
Michael Horrell and Robert Litan, Ewing Marion Kauffman Foundation

Το πιο αξιοσημείωτο παράδειγμα αυτής της στροφής προς το μικρό και το νέο είναι ο γίγαντας της ΕΕ Γερμανία που αντίθετα με όλες τις φήμες του βιομηχανικού κολοσσού η πραγματική της δύναμη είναι η λεγόμενη Mittelstand οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις η πλειονότητα των οποίων απασχολούν λιγότερο από 5 άτομα.
ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ
Ξεκινήσαμε τη Ιθάκη μας, το ταξίδι αναζήτησης ενός νέου μοντέλου ανάπτυξης του ατόμου και του τόπου, με μια αναδρομή στους αρχαίους υμών προγόνους και τη σοφία τους. Ανακαλύψαμε ότι αυτοί ήταν πράγματι σοφοί άνθρωποι καθότι ασχολήθηκαν με θέματα που είναι σχετικά και ουσιώδη ακόμη και σήμερα όπως «τη σύμμετρη προς φύση του ευδαιμονία.» Στο δρόμο μας συναντήσαμε το μεγάλο τσουνάμι παγκοσμιοποίηση που ταρακούνησε το κατεστημένο και ταυτόχρονα ενδυνάμωσε το άτομο δίνοντάς το την ευκαιρία να δικτυωθεί με τα «σινάφια», ομοϊδεάτες, ανά την υφήλιο. Ιδιωτικές κερδοσκοπικές εταιρείες και το πανίσχυρο κράτος με τις εκατοντάδες ΔΕΚΟ πιαστήκαν απροετοίμαστοι. Κάθε προαγγελία δημιουργίας νέων εργατικών θέσεων μέσω των μεγαλόπνοων αναπτυξιακών νόμων ακολουθείτε από απογοητευτικές διαπιστώσεις επιστροφής στο σημείο μηδέν.
Η δική μας προσέγγιση τοποθετεί το βάρος ανάπτυξης στους ώμους των νέων. Οι άφθονοι νέοι με τις γνώσεις που έχουν αποκομίσει με δημόσιες χρηματοδοτήσεις αποτελούν το συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας. Άφθονοι πόροι που δεν χρησιμοποιούνται παραγωγικά όχι μόνο δεν γίνονται ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα αλλά αποτελούν ένα αβάσταχτο βάρος για τη πολιτεία. Η Ελλάδα πρέπει να στρέψει την αναπτυξιακή της πολιτική προς την βοήθεια μικρών, ατομικών ή και συνεργατικών επιχειρήσεων της Τεταρτογενούς και Πενταγενούς βαθμίδας ανάπτυξης. Ιδιαίτερα λόγω της γεωγραφικής θέσεως έχοντας χιλιάδες ηλιόλουστες και καθαρούς κόλπους και παραλίες οι νέοι επιχειρηματίες θα μπορούσαν να αρχίσουν χιλιάδες μικρές επιχειρήσεις με αντικείμενο την ικανοποίηση των αναγκών των οικονομικά άνετων βορείων οι οποίοι ψάχνουν για ευκαιρίες να «γεμίσουν» τον άφθονο ελεύθερο χρόνο τους.
Τελικά ο Δήμος Αριστοτέλης με τις άφθονες παραλίες του και τα παρθένα δάση του Χωλομόντα, του Κάκαβου, της Βαρβάρας και του Αγίου Όρους θα μπορούσε να γίνει το εκκολαπτήριο εκατοντάδων μικροεπιχειρήσεων που θα απασχολούν χιλιάδες νέους που σήμερα μαραζώνουν στις καφετέριες και στα ιντερνέτ μπαράκια.
Δευτέρα, 27 Δεκεμβρίου 2010

Σημειώσεις
[Χρήστος Π. Μπαλόγλου, Η Οικονομική Σκέψη των Αρχαίων Ελλήνων, σελ. 271.]
[σελ. 274-275].
Δια Βίου Μάθηση και Πιστοποίηση, Επιμέλεια Θανάσης Καραλής, Αθήνα 2010
Έκθεση Για Τη Δια Βίου Μάθηση στη Ελλάδα: Υπάρχουσα Κατάσταση και Προτάσεις Μετασχηματισμού, Βεργίδης, Καραλής, και Κουλα